Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Η υιοθέτηση τούτου του θέματος δεν ήρθε τυχαία. Η έλλειψη διάθεσης από τη συντριπτική πλειοψηφία των δημοσίων υπαλλήλων να προβούν συνειδητά και με τη θέλησή τους στη συμπλήρωση των εντύπων αξιολόγησης, με ώθησε στο να προβώ στη μελέτη του ζητήματος της αξιολόγησης στον χώρο της δημόσιας διοίκησης. Ως δημόσιος υπάλληλος υπηρέτησα επί σειρά ετών σε νευραλγικές θέσεις του δημόσιου τομέα και διαπίστωσα ότι το ζήτημα της αξιολόγησης, παρά τις μεταρρυθμιστικές προσπάθειες που οι αρμόδιοι υπουργοί εισηγήθηκαν και τις σχετικές νομοθετικές ρυθμίσεις που ψηφίστηκαν, στην πράξη αυτό το ζήτημα παρέμενε ανολοκλήρωτο και ανεφάρμοστο. Διαπίστωσα, επομένως, ότι το νομοθετικό ράβε-ξήλωνε από το 1951 έως και σήμερα από τη μία πλευρά και η δυσπιστία των δημοσίων υπαλλήλων στον θεσμό της αξιολόγησης από την άλλη είχε ως αποτέλεσμα την αδυναμία αποτελεσματικής εφαρμογής των συστημάτων αξιολόγησης και την επικράτηση μιας πολωτικής διάθεσης και έντασης από πλευράς δημοσίων υπαλλήλων κάθε φορά που οι προϊστάμενοι τούς ΄΄πίεζαν΄΄ για συμπλήρωση του εντύπου αξιολόγησης. Είναι χαρακτηριστικές οι αντιδράσεις που προκαλούνται κάθε φορά που τίθεται ως προτεραιότητα το ζήτημα της αξιολόγησης των δημοσίων υπαλλήλων. Κάθε δημόσιο πρόσωπο, κάθε πρόσωπο που τρέφεται από τον δημόσιο κορβανά πρέπει να αξιολογείται για τις υπηρεσίες του και την υπαλληλική του συμπεριφορά. Η αξιολόγηση αποτελεί βασικό εργαλείο τόσο για τη λογοδοσία των δημοσίων υπηρεσιών και φορέων όσο και για τον προγραμματισμό της δράσης τους. Επιπλέον, με την εφαρμογή αυτής καταργείται η δυνατότητα της αυθαιρεσίας, βάζοντας τέλος στις πρακτικές απαξίωσης της δημόσιας διοίκησης και του κύρους των δημοσίων υπαλλήλων. Η διαδικασία της αξιολόγησης οφείλει να είναι ολική στην προσέγγισή της. Πρέπει να συνδέεται με την εκπαίδευση και την κατάρτιση σε αντικείμενα και δεξιότητες του σύγχρονου εργασιακού περιβάλλοντος. Επίσης, πρέπει να εμπεδωθεί στην κοινή γνώμη η πεποίθηση ότι η αξιολόγηση στη δημόσια διοίκηση είναι προς όφελος όχι μόνον των δημοσίων υπαλλήλων και των δημοσίων υπηρεσιών, αλλά και της ίδιας της κοινωνίας, η οποία προσδοκά την αναβάθμιση των παρεχόμενων δημοσίων υπηρεσιών. Για να κερδίσει, όμως, κανείς το στοίχημα της αλλαγής νοοτροπίας πρέπει να άρει την καχυποψία και τη δυσπιστία που χρόνια τώρα έχει κακοφορμίσει και εκφυλιστεί σε μια μνησικακία προς τους δημοσίους υπαλλήλους. Το σώμα των δημοσίων υπαλλήλων έχει μετατραπεί σε έναν αποδιοπομπαίο τράγο, σε έναν δέκτη όλων των στρεβλώσεων των μακροχρόνιων ρουσφετολογικών πρακτικών. Οι παραπάνω λόγοι καθώς και η διαπίστωση ότι η αξιολόγηση στον ελληνικό δημόσιο χώρο ήταν ένα διαρκές ζητούμενο που δεν εφαρμοζόταν, με ώθησαν στο να ασχοληθώ με την έννοια, τον ρόλο και τη χρησιμότητα της αξιολόγησης στον δημόσιο τομέα. Στην παρούσα εργασία μελετάται η διαδικασία και η εφαρμογή της αξιολογικής διαδικασίας στις ημέρες μας, οι μέθοδοι και οι τεχνικές της αξιολόγησης, καθώς και η διαχρονική μελέτη των συστημάτων αξιολόγησης από το 1951 έως σήμερα. Στο παρόν πόνημα αναλύονται, επίσης, οι διοικητικοί θεσμοί αξιολόγησης στο δημόσιο της Κύπρου, η θεσμοθετημένη διαδικασία αξιολόγησης, όπως σήμερα αυτή διενεργείται εκεί και τα σχετικά έντυπα αξιολόγησης, τα οποία συμπληρώνονται από τους δημοσίους υπαλλήλους της Κύπρου. Πέραν των παραπάνω, για την ανάγκη τεκμηρίωσης του χαμηλού βαθμού αποτελεσματικότητας των έως τώρα συστημάτων αξιολόγησης καταρτίστηκε ειδικό ερωτηματολόγιο, το οποίο παρουσιάζεται σε σχετικό κεφάλαιο. Το εν λόγω ερωτηματολόγιο διανεμήθηκε σε υπαλλήλους της Βουλής των Ελλήνων καθώς και στις κοινοβουλευτικές ομάδες που προέκυψαν μετά τις εκλογές του Ιουλίου 2019. Η διεξαχθείσα έρευνα και τα στατιστικά δεδομένα συνέβαλαν στην εδραίωση της αιτιολογίας ως προς την ελλιπή ή αναποτελεσματική εφαρμογή της αξιολογικής διαδικασίας στον ελληνικό δημόσιο τομέα. Τέλος, η παρούσα διατριβή ολοκληρώνεται με την παράθεση των συμπερασμάτων- έπειτα από ανάλυση και επεξεργασία των στατιστικών δεδομένων έτσι όπως αυτά προέκυψαν από τις απαντήσεις των συμμετεχόντων στην έρευνα- και της περιγραφής της προστιθέμενης αξίας τούτου του πονήματος στην ευρύτερη μελέτη του ζητήματος της αξιολόγησης στη δημόσια διοίκηση. Η υιοθέτηση τούτου του θέματος δεν ήρθε τυχαία. Η έλλειψη διάθεσης από τη συντριπτική πλειοψηφία των δημοσίων υπαλλήλων να προβούν συνειδητά και με τη θέλησή τους στη συμπλήρωση των εντύπων αξιολόγησης, με ώθησε στο να προβώ στη μελέτη του ζητήματος της αξιολόγησης στον χώρο της δημόσιας διοίκησης. Ως δημόσιος υπάλληλος υπηρέτησα επί σειρά ετών σε νευραλγικές θέσεις του δημόσιου τομέα και διαπίστωσα ότι το ζήτημα της αξιολόγησης, παρά τις μεταρρυθμιστικές προσπάθειες που οι αρμόδιοι υπουργοί εισηγήθηκαν και τις σχετικές νομοθετικές ρυθμίσεις που ψηφίστηκαν, στην πράξη αυτό το ζήτημα παρέμενε ανολοκλήρωτο και ανεφάρμοστο. Διαπίστωσα, επομένως, ότι το νομοθετικό ράβε-ξήλωνε από το 1951 έως και σήμερα από τη μία πλευρά και η δυσπιστία των δημοσίων υπαλλήλων στον θεσμό της αξιολόγησης από την άλλη είχε ως αποτέλεσμα την αδυναμία αποτελεσματικής εφαρμογής των συστημάτων αξιολόγησης και την επικράτηση μιας πολωτικής διάθεσης και έντασης από πλευράς δημοσίων υπαλλήλων κάθε φορά που οι προϊστάμενοι τούς ΄΄πίεζαν΄΄ για συμπλήρωση του εντύπου αξιολόγησης. Είναι χαρακτηριστικές οι αντιδράσεις που προκαλούνται κάθε φορά που τίθεται ως προτεραιότητα το ζήτημα της αξιολόγησης των δημοσίων υπαλλήλων. Κάθε δημόσιο πρόσωπο, κάθε πρόσωπο που τρέφεται από τον δημόσιο κορβανά πρέπει να αξιολογείται για τις υπηρεσίες του και την υπαλληλική του συμπεριφορά. Η αξιολόγηση αποτελεί βασικό εργαλείο τόσο για τη λογοδοσία των δημοσίων υπηρεσιών και φορέων όσο και για τον προγραμματισμό της δράσης τους. Επιπλέον, με την εφαρμογή αυτής καταργείται η δυνατότητα της αυθαιρεσίας, βάζοντας τέλος στις πρακτικές απαξίωσης της δημόσιας διοίκησης και του κύρους των δημοσίων υπαλλήλων. Η διαδικασία της αξιολόγησης οφείλει να είναι ολική στην προσέγγισή της. Πρέπει να συνδέεται με την εκπαίδευση και την κατάρτιση σε αντικείμενα και δεξιότητες του σύγχρονου εργασιακού περιβάλλοντος. Επίσης, πρέπει να εμπεδωθεί στην κοινή γνώμη η πεποίθηση ότι η αξιολόγηση στη δημόσια διοίκηση είναι προς όφελος όχι μόνον των δημοσίων υπαλλήλων και των δημοσίων υπηρεσιών, αλλά και της ίδιας της κοινωνίας, η οποία προσδοκά την αναβάθμιση των παρεχόμενων δημοσίων υπηρεσιών. Για να κερδίσει, όμως, κανείς το στοίχημα της αλλαγής νοοτροπίας πρέπει να άρει την καχυποψία και τη δυσπιστία που χρόνια τώρα έχει κακοφορμίσει και εκφυλιστεί σε μια μνησικακία προς τους δημοσίους υπαλλήλους. Το σώμα των δημοσίων υπαλλήλων έχει μετατραπεί σε έναν αποδιοπομπαίο τράγο, σε έναν δέκτη όλων των στρεβλώσεων των μακροχρόνιων ρουσφετολογικών πρακτικών. Οι παραπάνω λόγοι καθώς και η διαπίστωση ότι η αξιολόγηση στον ελληνικό δημόσιο χώρο ήταν ένα διαρκές ζητούμενο που δεν εφαρμοζόταν, με ώθησαν στο να ασχοληθώ με την έννοια, τον ρόλο και τη χρησιμότητα της αξιολόγησης στον δημόσιο τομέα. Στην παρούσα εργασία μελετάται η διαδικασία και η εφαρμογή της αξιολογικής διαδικασίας στις ημέρες μας, οι μέθοδοι και οι τεχνικές της αξιολόγησης, καθώς και η διαχρονική μελέτη των συστημάτων αξιολόγησης από το 1951 έως σήμερα. Στο παρόν πόνημα αναλύονται, επίσης, οι διοικητικοί θεσμοί αξιολόγησης στο δημόσιο της Κύπρου, η θεσμοθετημένη διαδικασία αξιολόγησης, όπως σήμερα αυτή διενεργείται εκεί και τα σχετικά έντυπα αξιολόγησης, τα οποία συμπληρώνονται από τους δημοσίους υπαλλήλους της Κύπρου. Πέραν των παραπάνω, για την ανάγκη τεκμηρίωσης του χαμηλού βαθμού αποτελεσματικότητας των έως τώρα συστημάτων αξιολόγησης καταρτίστηκε ειδικό ερωτηματολόγιο, το οποίο παρουσιάζεται σε σχετικό κεφάλαιο. Το εν λόγω ερωτηματολόγιο διανεμήθηκε σε υπαλλήλους της Βουλής των Ελλήνων καθώς και στις κοινοβουλευτικές ομάδες που προέκυψαν μετά τις εκλογές του Ιουλίου 2019. Η διεξαχθείσα έρευνα και τα στατιστικά δεδομένα συνέβαλαν στην εδραίωση της αιτιολογίας ως προς την ελλιπή ή αναποτελεσματική εφαρμογή της αξιολογικής διαδικασίας στον ελληνικό δημόσιο τομέα. Τέλος, η παρούσα διατριβή ολοκληρώνεται με την παράθεση των συμπερασμάτων- έπειτα από ανάλυση και επεξεργασία των στατιστικών δεδομένων έτσι όπως αυτά προέκυψαν από τις απαντήσεις των συμμετεχόντων στην έρευνα- και της περιγραφής της προστιθέμενης αξίας τούτου του πονήματος στην ευρύτερη μελέτη του ζητήματος της αξιολόγησης στη δημόσια διοίκηση.
Abstract:
The present subject matter was not adopted by chance. The lack of volition in the overwhelming majority of civil servants to consciously and willingly fill out the evaluation forms, is what impelled me to investigate the matter of evaluation within the public administration space. As a civil servant, I have served in key public sector positions over several years and realized that, despite reformative attempts proposed by the ministers in charge and relevant legislative regulations passed, in practice, the matter of evaluation remained unfinished and unenforced. I have come to realize, therefore, that on one hand, the legislative chop-and-change from 1951 up until now and, on the other hand, the civil servants’ distrust in the evaluation itself, resulted in a failure to effectively implement evaluation schemes, as well as in a polarized sentiment and tension on the part of civil servants, each time their superiors “pressured” them into filling out the evaluation form. The reactions, each time the matter of civil servant evaluation was in the forefront of priorities, are typical. Every public person, every person feeding off of the public coffers should be evaluated based on their services and clerical behavior. The evaluation constitutes an essential tool, both for the accountability of civil services and entities, as well as for the coordination of their action. Additionally, by implementing an evaluation scheme, arbitrariness is rendered infeasible, putting an end to practices of depreciation against public administration and the civil servants’ repute. The evaluation process is required to be well-rounded in its approach. It must be bound to the education and training on the subject matters and skills belonging to a contemporary work environment. Moreover, it should be ingrained in the public opinion that the evaluation of public administration benefits not only civil servants and public services, but also society itself, which expects the provided public services to be upgraded. However, in order for one to be successful and unobstructed in altering this mentality, they need to remedy the suspiciousness and distrust that has for years now been festering and degenerated into a resentment against civil servants. The civil servant body has been transformed into a scapegoat, the receiving end for all distortions from long-standing jobbery practices. The aforementioned reasons, along with the realization that evaluation in the Greek public space has been a constant unenforced matter, impelled me to delve into the notion, role and utility of evaluation in the public sector. In the present dissertation, I am investigating the current process and implementation of the evaluation procedure, evaluative methods and tactics, as well as the intertemporal study of evaluation systems from 1951 until today. In the present publication, I am also dissecting the administrative evaluation institutions in Cyprus’ public sector, the institutionalized evaluation procedure, the way it is performed there today and the relevant evaluation documents, which are filled out by Cyprus’ civil servants. In addition to the above, a specialized questionnaire was designed, aiming to document the low efficiency rate of recent evaluation systems. Said questionnaire is presented in the relevant chapter and was distributed to Greek parliament staff, as well as to parliamentary groups, as these came to be following the June 2019 elections. The conducted research and statistical data contributed in solidifying the etiology behind the lacking or inefficient implementation of the evaluation process in the Greek public sector. Finally, the present discourse draws to a close with the exposition of conclusions; after analyzing and processing the statistical data as these resulted from the study participants’ responses; and the description of this document’s added value to the wider studies on the matter of public administration evaluation.
Περιγραφή:
Διατριβή (διδακτορική) - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης, 2021
