Η κατεύθυνση προς τις θετικές επιστήμες των ελληνικών εκπαιδευτηρίων της Κωνσταντινούπολης σε σχέση προς την κοινωνική σύνθεση της ελληνικής κοινότητας (1860-1960)
Τίτλος:
The direction to the exact sciences of Greek schools of Constantinople in relation to the social composition of the Greek minority (1860-1960)
Κύρια Υπευθυνότητα:
Καρακάση, Ελένη Δ.
Επιβλέπων:
Μελετιάδης, Χάρης Ν.
Θέματα:
Έλληνες -- Τουρκία -- Κωνσταντινούπολη -- Ιστορία -- 19ος αιώνας Έλληνες -- Τουρκία -- Κωνσταντινούπολη -- Ιστορία -- 20ός αιώνας Μειονότητες -- Εκπαίδευση -- Τουρκία -- Κωνσταντινούπολη -- Ιστορία -- 19ος αιώνας Μειονότητες -- Εκπαίδευση -- Τουρκία -- Κωνσταντινούπολη -- Ιστορία -- 20ός αιώνας Σχολεία -- Τουρκία -- Κωνσταντινούπολη -- Ιστορία -- 19ος αιώνας Σχολεία -- Τουρκία -- Κωνσταντινούπολη -- Ιστορία -- 20ός αιώνας Greeks -- Turkey -- Istanbul -- History -- 19th century Greeks -- Turkey -- Istanbul -- History -- 20th century Minorities -- Education -- Turkey -- Istanbul -- History -- 19th century Minorities -- Education -- Turkey -- Istanbul -- History -- 20th century Schools -- Turkey -- Istanbul -- History -- 19th century Schools -- Turkey -- Istanbul -- History -- 20th century
Keywords:
Οθωμανικές Μεταρρυθμίσεις, οθωμανική εκπαίδευση, εκπαίδευση της ελληνικής μειονότητας, αναλυτικά προγράμματα θετικών επιστημών Ottoman Reforms, Ottoman education, education of the Greek minority, mathematics and science curricula
Ημερομηνία Έκδοσης:
2020
Εκδότης:
Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών
Περίληψη:
Η παρούσα διατριβή πραγματεύεται την αμφίδρομη σχέση της εκπαίδευσης με την κοινωνική και οικονομική διαστρωμάτωση στη ζωή των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης. Η μελέτη μας ξεκινάει από τα μέσα του 19ου αιώνα, κατά τη διάρκεια της περιόδου των Οθωμανικών Μεταρρυθμίσεων (ή Τανζιμάτ), οπότε διαμορφώθηκε ένα πρόσφορο περιβάλλον για την εμπορική και οικονομική άνθηση της ελληνορθόδοξης κοινότητας και της ομογενειακής παιδείας, και ολοκληρώνεται στα μέσα του 20ου αιώνα με την αρχόμενη αλλά δραματική συρρίκνωσή της. Το Τανζιμάτ βεβαίως, δεν έγινε για να βελτιωθεί αποκλειστικά η εκπαίδευση των Ελλήνων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, αλλά είχε ευρύτερες απηχήσεις, από τις οποίες οι πιο σημαντικές ήταν οι πρώτες προσπάθειες για την καταπολέμηση του αναλφαβητισμού των λαϊκών στρωμάτων και την εκπαίδευση των γυναικών, ο εκσυγχρονισμός των υφιστάμενων ανώτατων στρατιωτικών σχολών σύμφωνα με τα γερμανικά πρότυπα και η ίδρυση των πρώτων κοσμικών σχολών και του πρώτου τουρκικού πανεπιστημίου. Το τουρκικό τμήμα της οθωμανικής κοινωνίας δεν επωφελήθηκε από το Τανζιμάτ και κινήθηκε με αργούς ρυθμούς προς τον εκσυγχρονισμό, γεγονός που προώθησε τις άλλες θρησκευτικές και εθνικές κοινότητες στο πεδίο της οικονομίας και στο εμπόριο. Η ελληνική κοινότητα ιδίως πέτυχε και ανέπτυξε το σχολικό δίκτυο και εισήγαγε νέα γνωστικά αντικείμενα κυρίως από το χώρο των μαθηματικών και των θετικών επιστημών. Αυτό προκάλεσε τη δυσαρέσκεια των νεοτουρκικών κύκλων, που επιχείρησαν να αναστείλουν αυτή την εξέλιξη. Με την άνοδό τους στην εξουσία έθεσαν σε εφαρμογή μέτρα που ακύρωναν τις αρχές και τους νόμους της προηγούμενης περιόδου και θεμελίωναν την ασφυκτική κρατική παρέμβαση στην εκπαίδευση και άλλες δραστηριότητες των μειονοτήτων. Η εφαρμοζόμενη αυστηρή κρατική πολιτική και το πολιτικό κλίμα μεταξύ των δύο χωρών δεν οδήγησαν στη μεταβολή του ενδιαφέροντος της ελληνικής εκπαίδευσης προς τις επιστήμες, αλλά επέφεραν ένα ουσιαστικότερο πλήγμα, τη συρρίκνωση του ελληνικού πληθυσμού με αρνητικές επιπτώσεις και στην ομογενειακή παιδεία.
Abstract:
The present thesis deals with the two-way relationship of education with social and economic stratification in the life of Ottoman Greeks. Our study begins in the mid-19th century, during the Ottoman (or Tanzimat) Reforms, that created a favorable environment for the commercial and economic flourishing of the Greek Orthodox community and their education, and is completed in the mid-20th century with their onset but dramatic contraction. Tanzimat was not, of course, intended solely to improve the education of the Greeks of the Ottoman Empire, but it had broader concerns, the most significant of which were the first efforts to combat illiteracy of the lower classes, the development of women’s education, the updating of higher military schools in accordance with German standards and the establishment of the first secular schools and the first Turkish university “Darülfünun”. The Turkish part of the Ottoman society did not benefit from Tanzimat and moved slowly towards modernization, promoting other religious and national communities in the fields of economy and commerce. The Greek community in particular succeeded and developed the school network and introduced new subjects mainly from the field of mathematics and science. This caused the discontent of the Young Turks, who sought to inhibit this development. With their rise to power, they implemented measures that abolished the principles and laws of the preceding period and laid the ground for stifling state intervention in the education and other activities of the minorities. In spite of the adverse conditions that had developed, the direction of the Greek education towards the exact sciences was not affected. However, the strict state policy in the years following the founding of the Turkish Republic, in the light of the political relations between Greece and Turkey, led to the shrinking of the Greek population, resulting in a substantial blow to the development of their education.
Περιγραφή:
Διατριβή (διδακτορική) - Πάντειο Πανεπιστήμιο. Τμήμα Κοινωνιολογίας, 2020
