Η κριτική εξέταση της γλωσσικής διδασκαλίας στις τρεις πρώτες τάξεις του δημοτικού σχολείου σύμφωνα με την αναπτυξιακή πολιτισμική προσέγγιση του L.S.Vygotsky

Abstract

Η παρούσα διπλωματική εργασία μελετάει τα αναλυτικά προγράμματα και τις διδακτικές οδηγίες του Υπουργείου Παιδείας, σε συνάρτηση με τα διδακτικά συγγράμματα στο μάθημα της Γλώσσας των τριών πρώτων τάξεων του Δημοτικού σχολείου, υπό το πρίσμα της αναπτυξιακής πολιτισμικής προσέγγισης του L.S.Vygotsky. Επί της ουσίας, αποτελεί κριτική εξέταση της γλωσσικής διδασκαλίας στις τρεις πρώτες τάξεις του Δημοτικού σχολείου, βασιζόμενη σε συγκεκριμένες προσεγγίσεις που έχουν ψυχοπαιδαγωγική και κοινωνική διάσταση, αναδεικνύοντας τη διαχρονική τους συμβολή. Συγκεκριμένα, πρόκειται για τις θεωρίες του J.Piaget, του L.S.Vygotsky, καθώς του J.Bruner, που μελέτησαν καθένας από τη δική του κριτική σκοπιά τους παράγοντες διαμόρφωσης της γνωστικής ανάπτυξης των παιδιών. Συνεπώς, η ανάλυση αυτή αποσκοπεί στην ενδελεχή μελέτη του περιεχομένου των εν λόγω συγγραμμάτων, αναφορικά με αν και κατά πόσο οι παραπάνω προσεγγίσεις συναντώνται εντός τους. Επιπροσθέτως, η ανάλυση αυτή θα πραγματοποιηθεί μέσα από τη μελέτη έργων και άρθρων σημαντικών επιστημόνων που ειδικεύονται σε αυτό το αντικείμενο. Μ’ αυτόν τον τρόπο, πραγματοποιείται ερευνητική μελέτη του περιεχομένου του ρόλου και της λειτουργίας της γλώσσας στη γνωστική ανάπτυξη των παιδιών, με έναν τόνο κριτικής ματιάς, συνδέοντας τη θεωρία με την πράξη. Απώτερος στόχος της εργασίας αποτελεί η ανάδειξη της επιρροής αυτών των αναπτυξιακών προσεγγίσεων στη στοιχειώδη εκπαιδευτική βαθμίδα ιδίως εν όψει των σημαντικών πολιτισμικών προκλήσεων που αντιμετωπίζει το ελληνικό σχολείο με την εισδοχή σημαντικού αριθμού μαθητών με διαφορετική πολιτισμική ταυτότητα. Τέλος, υλοποιείται αποτίμηση των αποτελεσμάτων της έρευνας, τους περιορισμούς αυτής, καθώς προτάσεις για μια μελλοντική μελέτη.

This master’s thesis analyzes the analytical and didactic instructions of the Ministry of Education, in relation to the Language books of the first three classes of the Primary school, under the prism of the developmental cultural approach of L.S. Vygotsky. Essentially, it is a critical examination of language teaching in the first three classes of Primary school, based on specific approaches that have a psycho-pedagogical and social aspect, highlighting their timeless contribution. Specifically, these are the theories of J. Piaget, as well as J. Bruner, who each studied from his own point of view the formative factors of children’s cognitive development. Then, this analysis aims at the thorough study of the content of these books, regarding whether and to what extent the above approaches are found within them. In addition, this study will be carried out through the study of papers and articles of important scientists who specialize in this subject. In this way, a research study is conducted that analyzes the role and function of language in children’s cognitive development, with a critical point of view, connecting theory with practice. The goal of the paper is to highlight the influence of these developmental approaches at the primary education level, especially in the view of the significant cultural challenges faced by the Greek school, with the admission of significant numbers of students with different cultural identities. Finally, an evaluation of the results of the research, its limitations, as well as suggestions for future study is carried out.