Διαδοχή κορυφής: η τελετουργική αποδόμηση της «συναινετικής δημοκρατίας» Ή Το «άδειο Μαξίμου» και το άνοιγμα στην Ιστορία

Abstract

Η πρώτη περίοδος της αριστερής διακυβέρνησης (26.1.2015-20.8.2015) είναι πλέον παρελθόν. Είναι φανερό ότι οι πολλές εβδομάδες της «διαπραγμάτευσης με τους εταίρους» και τα γεγονότα που ακολούθησαν τη συμφωνία της 12ης Ιουλίου συνιστούν μια κομβική στιγμή στην πολιτική ιστορία της χώρας. Γι’ αυτό και θα αποτελέσουν αντικείμενο ενδελεχούς μελέτης και συστηματικών συζητήσεων γύρω από τα διακυβεύματα της περιόδου αυτής και τη γενικότερη σημασία τους. Προς το παρόν επικρατεί, μάλλον, αμηχανία. Όμως, πόσο μπορεί να περιμένουμε για να επιχειρήσουμε τη συστηματική ανάλυση των πρόσφατων συμβάντων; Το παρόν κείμενο κινείται ενάντια στο κλίμα της αναλυτικής δυστοκίας μπροστά στα γυρίσματα της ιστορίας που πρόσφατα βιώσαμε. Εστιάζοντας στο χρονικά απόλυτο σημείο τομής, στην πρώτη ημέρα της αριστερής διακυβέρνησης, και ίσως στην κορυφαία της στιγμή, αυτή της μεταβίβασης της πρωθυπουργικής εξουσίας, το κείμενο θέτει μια σειρά από ερωτήματα. Ερωτήματα ειδικά, που αφορούν στην παράδοξη τροπή της «παράδοσης-παραλαβής του πρωθυπουργικού γραφείου» και στη σημασία του συμβάντος ως ενδείκτη της πολιτικής δυναμικής της περιόδου∙ ερωτήματα πιο γενικά, που αναφέρονται στην ανανεωτική ταυτότητα και το βάθος της πολιτικής αλλαγής του Ιανουαρίου του 2015. Χωρίς να μπορώ να αποφύγω τελείως τους κινδύνους που απορρέουν από τη μικρή χρονική απόσταση του υπό ανάλυση συμβάντος, εδώ επιχειρώ την κατάδυση στο βαθύτερο, πολιτισμικό υπόστρωμα των πολιτικών συμπεριφορών, εκεί όπου εντοπίζονται οι πολιτισμικές αδράνειες, οι αντιστάσεις και οι αναμοχλεύσεις τους μπροστά στην ιστορική δυναμική.The first period of left-wing governance (26.1.2015-20.8.2015) is now past. It is evident that the many weeks of "negotiation with the partners" and the events that followed the agreement of July 12th constitute a pivotal moment in the country's political history. This is why they will be the subject of thorough study and systematic discussions around the stakes of this period and their broader significance. For now, perplexity rather prevails. However, how long can we wait to attempt a systematic analysis of recent events? The present text moves against the climate of analytical difficulty in the face of the turns of history we recently experienced. Focusing on the chronologically absolute point of rupture, on the first day of left-wing governance, and perhaps on its peak moment, that of the transfer of prime ministerial power, the text poses a series of questions. Specific questions, concerning the paradoxical turn of the "handover-takeover of the prime ministerial office" and the significance of the event as an indicator of the political dynamics of the period; more general questions, referring to the renewal identity and the depth of the political change of January 2015. Without being able to completely avoid the dangers arising from the small temporal distance of the event under analysis, here I attempt to dive into the deeper, cultural substrate of political behaviors, where cultural inertias, resistances and their stirrings are located in the face of historical dynamics.