Η έννοια της εξουσίας στους Karl Marx και Michel Foucault

Abstract

Η παρούσα εργασία πραγματεύεται την έννοια της εξουσίας στον Karl Marx και στον Michel Foucault. Η έννοια της εξουσίας, παρά το ότι βρίθει αναλύσεων, παραμένει διαχρονική, αφού καθώς οι ανθρώπινες κοινωνίες εξελίσσονται, έρχονται να προστεθούν νέα δεδομένα σχετικά με αυτή την έννοια, η οποία μας αφορά άμεσα. Δύο από τις σημαντικότερες θεωρίες περί της έννοιας της εξουσίας, είναι αυτές των Karl Marx και Michel Foucault, τις οποίες ερευνά η παρούσα εργασία. Παρά τις μεγάλες διαφορές που είναι εμφανείς μεταξύ των δύο αυτών θεωριών, στην παρούσα πραγμάτευση θα αναζητηθεί ο κοινός τόπος αυτών των θεωρήσεων, όπως επίσης και το κατά πόσο, η φουκωική θεώρηση προκύπτει από την μαρξική, αν θεωρήσουμε ότι αυτό μπορεί να συμβαίνει, είτε με θετικό, είτε με αρνητικό πρόσημο. Ο Karl Marx, ως υπέρμαχος μιας υλιστικής θεώρησης της πραγματικότητας, θα αποδώσει στην έννοια της εξουσίας, έναν κυρίως οικονομικό χαρακτήρα, ενώ ο Michel Foucault, από την πλευρά του, θα υποστηρίξει ότι η εξουσία βρίσκεται σε όλες τις κοινωνικές σχέσεις, με αποτέλεσμα να προσδώσει στην εξουσία μια παραγωγική πλευρά, πέραν της αρνητικής - νομικής πλευράς, που θεωρεί ότι έχει μονοπωλήσει το ενδιαφέρον του δυτικού στοχασμού. Η μέθοδος που χρησιμοποιείται, έτσι ώστε η έρευνα του ζητήματος της εξουσίας να καταλήξει στα παραπάνω συμπεράσματα, είναι η ανάγνωση πρωτογενούς και δευτερογενούς βιβλιογραφίας.This paper deals with the concept of power in Karl Marx and Michel Foucault. The concept of power despite being replete with analyses, remains timeless, since as human societies evolve, new data are added regarding this concept which concerns us directly. Two of the most important theories on the concept of power are those of Karl Marx and Michel Foucault, which this paper investigates. Despite the great differences that are evident between these two theories, in the present discussion the common ground of these theories will be sought, as well as to what extent, the theory of Foucault results from the Marxist one, if we consider that this can be the case, either with positive, or with a negative sign. Karl Marx, as an advocate of a materialistic view of reality, will attribute to the concept of power a mainly economic character, while Michel Foucault, for his part, will argue that power is found in all social relations, and as a result power holds a productive side, beyond the negative – legal side, which he considers to have monopolized the interest of Western thought. The method used, so that the investigation of the issue of power reaches the above conclusions, is the reading of primary and secondary literature.