Παράνομη διακίνηση μεταναστών υπό το πρίσμα του Διεθνούς Δικαίου και Ανθρώπινα Δικαιώματα

Abstract

Η παράνομη διακίνηση μεταναστών, και δη δια θαλάσσης, είναι ένα πολύπλευρο φαινόμενο, ενώ χαρακτηρίζεται από τα διεθνή κείμενα και την πρακτική ως οργανωμένο έγκλημα. Τα κράτη και η διεθνής κοινότητα έχουν λάβει σημαντικές πρωτοβουλίες για την καταπολέμηση του εγκλήματος αυτού, χωρίς όμως να επικεντρώνονται στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των εμπλεκόμενων μεταναστών. Η παρούσα διπλωματική εργασία θα εξετάσει λοιπόν το εν λόγω πρόβλημα και κατά πόσο το διεθνές δίκαιο μπορεί να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τις σύγχρονες προκλήσεις που θέτει η παράνομη διακίνηση μεταναστών. Εστιάζει στο νομικό πλαίσιο, τις υποχρεώσεις των κρατών για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις αναδυόμενες τάσεις και ιδιαιτερότητες κατά τον 21ο αιώνα οι οποίες περιπλέκουν την αντιμετώπιση του προβλήματος. Η εργασία αυτή θα υποστηρίξει ότι, ενώ το διεθνές δίκαιο παρέχει σημαντικά εφόδια και κανονιστικές ρυθμίσεις, σε θεωρητικό έστω πλαίσιο, για την καταπολέμηση του φαινομένου και την διαφύλαξη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των εμπλεκόμενων μεταναστών, στην πράξη παρουσιάζει σημαντικές αδυναμίες ως προς την προστασία τους και την ουσιαστική εφαρμογή των συμβατικών και εθιμικών προβλέψεων. Μέσα από την εξέταση και αξιολόγηση των κρατικών αντιδράσεων, της νομολογίας και των διάφορων περιστατικών ποινικής δίωξης των ίδιων των μεταναστών αλλά και ποινικοποίησης των επιχειρήσεων αλληλεγγύης, η παρούσα μελέτη θα επιχειρηματολογήσει υπέρ μιας προσέγγισης του προβλήματος από το διεθνές δίκαιο με γνώμονα τα ανθρώπινα δικαιώματα των διακινούμενων μεταναστών και την ενίσχυση της διεθνούς συνεργασίας.The smuggling of migrants, especially by sea, is a multifaceted phenomenon, while it is characterized by international conventions and practice as an organized crime. States and the international community have taken some important initiatives to combat this crime, without, however, focusing on the protection of the human rights of the migrants involved. The present thesis will therefore examine this problem and whether international law can effectively address the modern challenges posed by migrant smuggling. It focuses on the legal framework, the obligations of states regarding human rights and the emerging trends in the 21st century that complicate the fight against this problem. This thesis will argue that, while international law provides significant resources and regulations, at least theoretically, to combat this phenomenon and safeguard the human rights of the migrants involved, in practice it presents crucial weaknesses in terms of their protection and the effective implementation of the contractual and customary provisions. Through the examination and evaluation of state reactions and responses, case law and various incidents of criminal prosecution of the migrants themselves but also the criminalization of solidarity operations, this study will argue in favor of an approach to the problem from international law guided by the smuggled migrants’ human rights and the strengthening of international cooperation.