Η επίδραση των νέων τεχνολογιών στην παραβατικότητα και θυματοποίηση των ανηλίκων

Abstract

Οι τεχνολογικές εξελίξεις του δεύτερου μισού του 20ου και των αρχών του 21ου αιώνα οδήγησαν σε επιτεύγματα τα οποία βρίσκουν εφαρμογή σε όλους σχεδόν τους τομείς της καθημερινότητας. Ιδιαίτερα ραγδαίες και ρηξικέλευθες είναι οι εξελίξεις στο πεδίο της πληροφορικής, η οποία και αποτελεί το κύριο αντικείμενο της μελέτης. Ένας τεράστιος όγκος δεδομένων και πληροφοριών είναι προσβάσιμος σε κάθε χρήστη, η επικοινωνία επιτυγχάνεται σε πραγματικό χρόνο και ανεξάρτητα από γεωγραφικούς περιορισμούς ενώ ακόμη και η ψυχαγωγία είναι πλέον συνδεδεμένη, σε μεγάλο βαθμό, με την τεχνολογία. Οι νέες τεχνολογίες αναμφισβήτητα έχουν βελτιώσει την καθημερινή ζωή, εντούτοις ενέχουν κινδύνους και ιδιαίτερα για τους ανηλίκους, οι οποίοι αποτελούν μια ευαίσθητη πληθυσμιακή ομάδα. Εξετάζονται οι εννοιολογικές, κοινωνικές και νομικές διαστάσεις της ανηλικότητας αφενός και τα κυριότερα τεχνολογικά μέσα που είναι διαθέσιμα στους νέους αφετέρου, και γίνεται προσπάθεια διερεύνησης, μέσα από θεωρητικές προσεγγίσεις και ερευνητικά δεδομένα, της επίδρασής τους στο δίπολο παραβατικότητα - θυματοποίηση: κατά πόσο, δηλαδή, είναι δυνατόν να διευκολύνουν την ανάπτυξη μιας αντικοινωνικής ή και παραβατικής συμπεριφοράς, αλλά και ποιοι κίνδυνοι ελλοχεύουν –ιδιαίτερα όσον αφορά τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης– για τους ανηλίκους. Τέλος, διερευνάται το ζήτημα της αντιμετώπισης του φαινομένου ως προς του δύο πυλώνες αντίδρασης της κοινωνίας και της πολιτείας: πρόληψη και καταστολή. Ανεξέλεγκτη χρήση από τη μία και δαιμονοποίηση των νέων τεχνολογιών από την άλλη αποτελούν τα δύο άκρα από τα οποία θα πρέπει να διαφοροποιηθεί η οποιαδήποτε παρέμβαση. Στόχος είναι η συνετή και επωφελής αξιοποίηση των τεχνολογικών δυνατοτήτων, μέσω της ενημέρωσης, της πρόληψης και του ελέγχου σε επίπεδο οικογένειας, σχολείου, κοινωνίας.The technological developments of the second half of the 20th and early 21st century have led to achievements that are applicable to almost everyday areas. Particularly rapid and groundbreaking are developments in the field of information technology, which is the main subject of the study. A huge amount of data and information is accessible to every user, communication is achieved in real time regardless of geographic constraints and even entertainment is now connected to technology. New technologies undoubtedly have improved everyday life but they pose dangers, especially for juveniles. The thesis examines the conceptual, social and legal dimensions of childhood on the one hand and the main technological means available to young people on the other and attempts that are made to investigate, through theoritical approaches and research data, their impact on the issue of juvenile delinquency and their victimization. Especially, examines whether or not they can facilitate the development of an antisocial or even delinquent behavior, but also the risks that are particualrly prevalent in social media for juveniles. Finally, the issue of addressing the phenomenon of both the reaction of society and the state: prevention and suppression is being considered. Uncontrolled use on the one hand and demonization of new technologies on the other are the two extremes from which any intervention should be differentiated. The purpose is to make wise use of technological potential through information, prevention and social control at family, school and community level.