Ο δημοσιογράφος στον κινηματογράφο: πώς παρουσιάζεται η εικόνα και ο ρόλος του στις κινηματογραφικές ταινίες από το 1950 έως σήμερα

Abstract

Καθήκον του Τύπου είναι η μετάδοση ανεξάρτητης, έγκυρης, ακριβούς καικατανοητής πληροφόρησης στους πολίτες. Εάν οι λειτουργοί του Τύπου χάνουν τονπροσανατολισμό τους ως προς την εκτέλεση του καθήκοντος, ο αντίκτυπος είναιπολλαπλός στην κοινωνία. Η κρίση που ταλανίζει τη δημοσιογραφία σε διάφορεςχρονικές στιγμές αντανακλάται στην άποψη την κοινής γνώμης για τον Τύπο, όπωςφαίνεται σε δημοσκοπήσεις σχετικές με την αξιοπιστία των δημοσιογράφων.Η σχέση του κοινού με τον Τύπο, ανάλογα με το κατά πόσο λειτουργεί ο Τύποςσύμφωνα με τα παραπάνω, επαναπροσδιορίζεται και δυναμώνει ή αποδυναμώνεται.Το αποτέλεσμα αυτής της σχέσης με το κοινό, αποκρυσταλλώνεται στιςκινηματογραφικές ταινίες. Τόσο στον κινηματογράφο, όσο \και στη λογοτεχνία, οδημοσιογράφος αναπαρίσταται στη λαϊκή κουλτούρα, σύμφωνα με την εκάστοτεγνώμη που το κοινό σχηματίζει για τον Τύπο.Η σχέση μεταξύ κινηματογράφου και πολιτισμού παραμένει σύνθετη. Οι ταινίεςσυναποτελούν αυτό που ονομάζεται κουλτούρα της μάζας και είναι συγχωνευμένεςσε αυτή. Το ένα δεν παράγει το άλλο, αλλά αλληλεπιδρούν ταυτόχρονα καιπροσδιορίζονται αμοιβαία και αμφίδρομα. Επιπλέον, οι κοινωνικές, πολιτικές,οικονομικές, τεχνολογικές και πολιτισμικές συνθήκες που χαρακτηρίζουν καιπροσδιορίζουν την εκάστοτε εποχή επηρεάζουν αφενός τον Τύπο, άρα και τουςδημοσιογράφους, αφετέρου τη βιομηχανία του κινηματογράφου.Το κεντρικό ερώτημα που τίθεται στην εργασία είναι το πώς παρουσιάζει οκινηματογράφος την εικόνα και το ρόλο του δημοσιογράφου και πώς αυτή ηαπεικόνιση συνδέεται με άλλους παράγοντες. Το Χόλυγουντ έχει μεγάλο μερίδιοευθύνης για την αρνητική αντίληψη του κόσμου για τους δημοσιογράφους. Ο ρόλοςτου δημοσιογράφου παρουσιάζεται είτε ως προστάτης της κοινωνίας, είτε ωςαναξιόπιστος ακόλουθος των κυβερνητικών συμφερόντων. Παρά τις μη κολακευτικέςαπεικονίσεις όμως, ο κινηματογράφος έχει προσεγγίσει προβλήματα καιαντιπαραθέσεις του χώρου, έχοντας βοηθήσει στην επίλυσή τους.Οι δημοσιογραφικές ταινίες δομούνται όπως και άλλα είδη ταινιών, με τηνέννοια ότι διαμορφώνουν απόψεις μέσα από αντιθέσεις και δυϊσμούς. Από το 1950που εξετάζεται εδώ έως σήμερα, σε όλες τις δεκαετίες που μεσολαβούναπεικονίζονται στον κινηματογράφο ήρωες με την ιδιότητα του δημοσιογράφου πουεκπροσωπούν το επάγγελμα με τον καλύτερο δυνατό τρόπο αλλά και εκείνοι πουχρησιμοποιούν το επάγγελμά τους ως όχημα που θα εξυπηρετήσει τα προσωπικά τουςσυμφέροντα.Ο κινηματογράφος επιβραβεύει τον Τύπο συνολικά, αφού ανεξάρτητα από τιςμεμονωμένες περιπτώσεις παραβατικών δημοσιογράφων, παρουσιάζει ότι η αλήθειαβγαίνει στην επιφάνεια πάντα και ότι η δημοσιογραφία αυτορυθμίζεται. Οκινηματογράφος, συντηρεί το αμερικανικό όνειρο παρά τις αντενδείξεις τηςπραγματικότητας, δίνοντας στις κακούς χαρακτήρες δημοσιογράφων το άλλοθι τηςυποκειμενικότητας.