Ανάπτυξη, κατασκευή και αξιολόγηση των ψυχομετρικών χαρακτηριστικών της κλίμακας για το σχεσιακό απολαμβάνειν

Abstract

Το σχεσιακό απολαμβάνειν αποτελεί μια πρόσφατη εννοιολογική κατασκευή του κλάδου της Θετικής Ψυχολογίας. Η συγκεκριμένη έννοια προήλθε από την επιστημονική μελέτη της έννοιας του απολαμβάνειν, καθώς διαπιστώθηκε ότι μεγάλο μέρος των διαδικασιών του απολαμβάνειν περιλαμβάνουν σκέψεις πάνω σε μια διαπροσωπική σχέση. Πλέον υπάρχει ένας ικανοποιητικός αριθμός θετικών παρεμβάσεων που στοχεύουν στην ενδυνάμωση του σχεσιακού απολαμβάνειν και αφορούν μια ποικιλία διαπροσωπικών σχέσεων, όπως σχέσεις γονέων-παιδιού και συντροφικές σχέσεις, με ικανοποιητικά αποτελέσματα για το ευ ζην. Η παρούσα εργασία στοχεύει στην κατασκευή της Κλίμακας του Σχεσιακού Απολαμβάνειν, ενός ψυχομετρικού εργαλείου για τη μέτρηση της παραπάνω έννοιας, καθώς η σχετική βιβλιογραφική ανασκόπηση δεν εντόπισε κάποιο παρόμοιο εργαλείο. Πραγματοποιήθηκε αρχικά εκτενής βιβλιογραφική ανασκόπηση για να εντοπιστούν οι διαστάσεις του εργαλείου. Στη συνέχεια κατασκευάστηκαν στοιχεία, τα οποία μετά από αξιολόγηση απέδωσαν την πρωταρχική εκδοχή του ερωτηματολογίου, αποτελούμενη από 119 στοιχεία, η οποία χορηγήθηκε ηλεκτρονικά. Πραγματοποιήθηκε Διερευνητική Ανάλυση Παραγόντων (EFA), από την οποία προέκυψαν 5 παράγοντες και συνολικά 55 στοιχεία με υψηλές φορτίσεις. Στη συνέχεια, το ερωτηματολόγιο χορηγήθηκε εκ νέου με στόχο να ελεγχθεί εάν επιβεβαιώνεται η παραγοντική δομή του, μέσω Επιβεβαιωτικής Ανάλυσης Παραγόντων (CFA), ωστόσο οι δείκτες προσαρμογής έδειξαν φτωχή προσαρμογή του μοντέλου. Για να βελτιωθεί η εγκυρότητα του εργαλείου πραγματοποιήθηκε 2η EFA, η οποία κατέληξε σε ένα εργαλείο 3 παραγόντων και 31 στοιχείων. Η CFA έδειξε βελτιωμένη προσαρμογή των δεδομένων στο μοντέλο, ενώ οι δείκτες εσωτερικής αξιοπιστίας ήταν υψηλοί. Ελέγχθηκε, τέλος, η συγκλίνουσα και αποκλίνουσα εγκυρότητα, καθώς και οι ποσοστιαίες θέσεις των απαντήσεων στην κλίμακα.Relational savoring is a recent conceptual construct in the field of Positive Psychology. The specific concept came from the scientific study of the theoretical concept of savoring, as it was found that a large part of the processes of savoring include thoughts on an interpersonal relationship. There is now a substantial number of positive interventions aimed at enhancing relational enjoyment and involving a variety of interpersonal relationships, such as parent-child and partner relationships, with positive outcomes for well-being. The present study aims at the construction of Relational Savoring Scale, a psychometric measurement tool of the above concept, as the relevant literature review did not find any similar psychometric tool. At first, it was conducted an extensive literature review to identify the dimensions of the scale. Items were then created, so as to construct, after evaluation, the primary version of the questionnaire, consisting of 119 items, which was administered through internet. An Exploratory Factor Analysis (EFA) was performed, resulting in 5 factors and a total of 55 items with high factor loadings. The questionnaire was then re-administered with the aim of checking whether its factor structure was confirmed, through Confirmatory Factor Analysis (CFA), however the fit indices indicated poor model fit. To improve the validity of the instrument, a 2nd EFA was performed, which resulted in a 3-factor, 31-item scale. CFA showed an improved fit of the data to the model, while internal reliability indices were high. Finally, convergent and divergent validity were checked, as well as the percentiles of the responses.