Η περιβαλλοντική παράμετρος στο διεθνές εμπόριο

Abstract

Βασικός σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η εξέταση της περιβαλλοντικής παραμέτρου στο διεθνές εμπόριο. Η βασική υπόθεση εργασίας διερευνά τη σχέση μεταξύ της περιβαλλοντικής προστασίας και του διεθνούς εμπορίου αλλά και σε ποιόν βαθμό θα μπορούσε να ειπωθεί ότι αυτοί οι δυο τομείς είναι αμοιβαίως υπονομευτικοί ή υποστηρικτικοί. Η εργασία δομείται σε δυο μέρη και μεθοδολογικά ακολουθεί το σχήμα της ανεστραμμένης πυραμίδας. Ως βάση λαμβάνεται υπόψη και παρατίθεται μια γενικότερη συζήτηση για την σχέση εμπορίου περιβάλλοντος, η οποία περιλαμβάνει την ιστορική εξέλιξη, τη σημερινή κατάσταση και τις συμβατικές και εναλλακτικές προσεγγίσεις γύρω από τη σχέση αυτή. Στη συνέχεια η ανάλυση προχωρά ένα βήμα περαιτέρω εξετάζοντας τις επιπτώσεις του διεθνούς εμπορίου στο περιβάλλον αλλά και το αντίστροφο, όπως επίσης και τη θεσμική αποτύπωση της σχέσης τόσο σε επίπεδο εμπορικό (ΠΟΕ, NAFTA) όσο και σε περιβαλλοντικό (MEAs). Κατόπιν αναλύονται τα πεδία της σύγκρουσης του υπό εξέταση δίπολου και στις τρεις εκφάνσεις τους (environmental standards, trade restricting measures στις MEAs, αρχή της προφύλαξης). Στην πορεία ερευνώνται οι εφαρμογές του διεθνούς περιβαλλοντικού δικαίου στο εμπόριο μελετώντας την αρχή της προφύλαξης ως μια πιο εξειδικευμένη πτυχή της διασύνδεσης περιβαλλοντικής προστασίας και εμπορίου. Αρχικά, καταγράφεται η ιστορική διαδρομή, ο εννοιολογικός προσδιορισμός, η εφαρμογή και το νομικό καθεστώς της αρχής. Έπονται και παρατίθενται οι ειδικές εφαρμογές και εκφράσεις της αρχής της προφύλαξης στον ΠΟΕ και στην ΕΕ. Τέλος, παρατίθεται μια σύντομη ανασκόπηση της υπό διαπραγμάτευση συμφωνίας TTIP και επιχειρείται να εξεταστεί το κατά πόσον η νέα αυτή συμφωνία θα ενσωματώνει την περιβαλλοντική παράμετρο.The main purpose of this study is to examine the environmental parameter in international trade. The underlying working hypothesis explores the relationship between environmental protection and international trade and the extent to which it could be said that these two areas are reciprocally supportive or undermining. The paper is structured in two parts and methodologically follows the shape of the inverted pyramid. As basis is taken into account and given a more general discussion on Trade and Environment, which involves the historical evolution, current and conventional and alternative approaches around this relationship. Subsequently the analysis goes one step further by examining the effects of international trade into the environment and vice versa, as well as the institutional imprint of the relationship both in trade (WTO, NAFTA) and on an environmental (MEAs) level. Then, the domains of conflict between the under consideration dipole are analyzed in all three forms (environmental standards, trade restricting measures in MEAs, the precautionary principle). Further more in the process embodiments of the international environmental law in trade are investigated, studying also the precautionary principle as a more specific facet of the interface between environmental protection and trade. At first the history of the precautionary principle is recorded, the conceptual definition, implementation and its legal regime. Following specific applications are listed and expressions of the precautionary principle in the WTO and the EU level. Finally, is set out a brief review of the negotiated TTIP agreement and an attempt is made to examine whether this new agreement incorporates the environmental parameter.