Φορολογική συνείδηση στην Ελλάδα: διερεύνηση χαρακτηριστικών και συμπεριφοράς των φορολογουμένων

Abstract

Η φορολογία είναι αναγκαία για την εύρυθμη λειτουργία ενός κράτους καθώς αποφέρει τα έσοδα του για την εκπλήρωση των αναγκών των πολιτών. Ωστόσο φαινόμενα όπως η φοροδιαφυγή, η φοροαποφυγή και η ύπαρξη παραοικονομίας δημιουργούν προβλήματα στους φοροεισπρακτικούς μηχανισμούς αλλά και στους συνεπείς φορολογούμενους που νιώθουν ότι επωμίζονται το βάρος των παραβατών. Η Ελλάδα έχει από τα μεγαλύτερα ποσοστά φοροδιαφυγής και παραοικονομίας ως προς το ΑΕΠ στην Ευρώπη. Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να ποσοτικοποιηθεί ο βαθμός φορολογικής συνείδησης των Ελλήνων, τα χαρακτηριστικά και η συμπεριφοράς τους που επηρεάζουν την φορολογική συμμόρφωση. Για να γίνει αυτό έγινε χρήση ενός ερωτηματολογίου τα αποτελέσματα του οποίου αναλύθηκαν. Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι το χαμηλότερο επίπεδο φορολογικής συνείδησης έχουν οι άνδρες, οι μεγαλύτεροι σε ηλικία, οι έχοντες δευτεροβάθμια ή τεχνολογική εκπαίδευση, οι παντρεμένοι, αυτοί που έχουν κακή οικονομική κατάσταση και οι αυτοαπασχολούμενοι. Ταυτόχρονα η συντριπτική πλειοψηφία πιστεύει πως οι περισσότεροι φοροδιαφεύγουν επειδή υπάρχει μικρή πιθανότητα να εντοπιστούν τα εισοδήματα που αποκρύπτουν και πως η φορολογική συνεισφορά τους δεν είναι ανταποδοτική ως προς την ποσότητα και την ποιότητα των δημοσίων υπηρεσιών που λαμβάνουν.

Taxation is necessary for the proper functioning of a state as it generates revenue to meet the needs of citizens. However, phenomena such as tax evasion, tax avoidance and the existence of a shadow economy pose problems for tax systems as well as for consistent taxpayers who feel that they bear the burden of offenders. Greece has the highest rates of tax evasion and shadow economy in terms of GDP in Europe. The purpose of this paper is to quantify the degree of tax conscience of the Greeks in their characteristics and behavior that affect tax compliance. To do this, we used a questionnaire whose results were analyzed. The results of the survey showed that men, the elderly, those who have basic or technological education, the married, the poor and the self-employed have the lowest level of tax consciousness. At the same time, the overwhelming majority believes that most people evade taxes because there is little chance of identifying the incomes they conceal and most people also believe that their tax contribution is not rewarding in terms of the quantity and quality of public services they receive.