Η πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων του πολέμου Ρωσίας – Ουκρανίας στον τομέα της ενέργειας

Abstract

Σε έναν κόσμο που αλλάζει με ιλιγγιώδη ταχύτητα και οι κρίσεις διαδέχονται η μία την άλλη, η Ευρωπαϊκή Ένωση καλείται να αντιμετωπίσει διάφορες εσωτερικές και εξωτερικές προκλήσεις που επηρεάζουν άμεσα και έμμεσα τη στρατηγική και την πολιτική της, στον δρόμο προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Μία τέτοια κρίση ήταν η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου 2022, η οποία, πέρα από τους πολυάριθμους νεκρούς, προκάλεσε ντόμινο εξελίξεων και είχε οικονομικό, κοινωνικό και πολιτικό αντίκτυπο. Ο τομέας όμως, που επηρεάστηκε περισσότερο ήταν, αναμφισβήτητα, αυτός της ενέργειας. Εκτός από τις άμεσες επιπτώσεις στην ενεργειακή αγορά, ασφάλεια και εφοδιασμό της Ευρώπης, η κρίση αυτή ανέδειξε και τα προβλήματα/αδυναμίες της γενικότερης ενεργειακής πολιτικής της Ένωσης, λαμβάνοντας ως δεδομένο τις ιδιαίτερες συνθήκες που δημιουργεί ο στόχος, το όραμα και η δέσμευση της Ένωσης για τη βιώσιμη ανάπτυξη και την προστασία του περιβάλλοντος. Στην παρούσα εργασία περιγράφονται αρχικά οι ενεργειακές ανάγκες της Ευρώπης και η γενικότερη πολιτική της Ένωσης, ενώ στη συνέχεια αναλύονται οι σημαντικότερες πρωτοβουλίες της, μέχρι την έναρξη του πολέμου, που είχαν σαν στόχο την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας και την οικοδόμηση μιας κλιματικά ουδέτερης, πράσινης, δίκαιης και κοινωνικής Ευρώπης. Ακολούθως, περιγράφεται, αναλύεται και αξιολογείται η αντίδραση της Ένωσης στην επιθετικότητα της Ρωσίας και ειδικότερα στον τομέα της ενέργειας, ενώ τίθενται ερωτήματα και εξάγονται συμπεράσματα για τη μελλοντική πολιτική της στον τομέα της ενέργειας, προκειμένου να αναπτυχθεί μία ολοκληρωμένη, συνεκτική και κοινή ενεργειακή πολιτική, στον δρόμο για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.In a world that is changing at breakneck speed, with one crisis after another, the European Union is facing various internal and external challenges that directly and indirectly affect its strategy and policies on the road to European integration. One such crisis was Russia's invasion in Ukraine on 24th of February 2022, which, in addition to the numerous deaths, caused a domino effect and had an economic, social and political impact. The sector most affected, however, was undoubtedly, energy. In addition to the direct impact on Europe's energy market, security and supply, the crisis also highlighted the problems/weaknesses of the Union's overall energy policy, given the specific circumstances created by the Union's objective, vision and commitment to sustainable development and environmental protection. This paper first describes Europe's energy needs and the Union's overall policy, and then analyses its major initiatives, up to the outbreak of the war, aimed at enhancing energy security and building a climate-neutral, green, fair and social Europe. It then describes, analyses and evaluates the Union's reaction to Russia's aggression, particularly in the energy sector, and poses questions and draws conclusions for its future energy policy, in order to develop an integrated, coherent and common energy policy on the road to European integration.