Ζητήματα ένταξης των Αλβανών μεταναστών στα νότια προάστια της Αθήνας

Abstract

Η εργασία αυτή ασχολείται με το μεταναστευτικό φαινόμενο και ειδικότερα με την μετανάστευση από την γειτονική Αλβανία που έλαβε χώρα μετά την κατάρρευση του σοσιαλισμού από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 μέχρι και σήμερα. Παράλληλα κάνουμε μια σύντομη αναφορά στους μεταναστευτικούς νόμους που ψηφίσθηκαν τα τελευταία τριάντα χρόνια, τα προγράμματα νομιμοποίησης που υλοποιήθηκαν το ίδιο διάστημα και το θεσμικό πλαίσιο για την απόκτηση της ελληνικής ιθαγένειας. Ο λόγος που επιλέξαμε τους μετανάστες από την Αλβανία είναι διότι οι Αλβανοί αποτελούν μια μεγάλη μερίδα του πληθυσμού των μεταναστών που ζουν και εργάζονται στην χώρα μας, οι περισσότεροι μιλάνε αρκετά καλά ελληνικά, άρα δεν θα χρειαστούμε μεταφραστή για τις συνεντεύξεις κάτι που θα λειτουργούσε ως ανασταλτικός παράγοντας για την έρευνά μας και τέλος υπάρχει ήδη εκτεταμένη βιβλιογραφία για το αντικείμενο. Για την συγγραφή της εργασίας οι πηγές που χρησιμοποιήσαμε είναι η βιβλιογραφία, η μεταναστευτική νομοθεσία και το υλικό που συλλέξαμε με τις συνεντεύξεις. Στο πρώτο μέρος της εργασίας επιχειρούμε να απαντήσουμε σε ερωτήματα όπως ποια είναι τα κίνητρα που ωθούν τους ανθρώπους στην μετανάστευση, ποιες οι συνθήκες που συνέβαλαν να μεταβληθεί η Ελλάδα από χώρα αποστολής σε χώρα υποδοχής μεταναστών και πως αντέδρασε ο κρατικός μηχανισμός και η κοινωνία γενικότερα στην μαζική είσοδο μεταναστών από τα Βαλκάνια. Στο δεύτερο μέρος παρουσιάζουμε τα πορίσματα της έρευνας που διεξήγαμε σε δείγμα του πληθυσμού με σκοπό την διερεύνηση των συνθηκών διαβίωσης των Αλβανών μεταναστών πρώτης γενιάς στα νότια προάστια της Αθήνας και των παραγόντων που επιδρούν στην ένταξή τους στην κοινωνία της χώρας υποδοχής. Η μέθοδος που επιλέξαμε για την διεξαγωγή της έρευνας είναι η ποιοτική. Το δείγμα μας επιλέχθηκε με την τεχνική της χιονοστιβάδας. Από τις συνεντεύξεις προέκυψε ότι οι Αλβανοί μετανάστες έχουν ενταχθεί σε μεγάλο βαθμό στην κοινωνία. Οι περισσότεροι έχουν οικογένεια, το εκπαιδευτικό τους επίπεδο είναι ανάλογο με των Ελλήνων, είναι εγκαταστημένοι στην Ελλάδα για αρκετά χρόνια, εργάζονται με ασφάλιση, μιλούν ικανοποιητικά την γλώσσα, τα παιδιά τους φοιτούν στο ελληνικό σχολείο και έχουν συναναστροφές με Έλληνες όπως και οι ίδιοι. Από την άλλη όμως αντιμετωπίζουν αρκετά προβλήματα με την απόκτηση των εγγράφων παραμονής, η εργασία τους δεν είναι ανάλογη του εκπαιδευτικού τους επιπέδου, έχουν χαμηλό ποσοστό αυτοαπασχόλησης, τα σπίτια που κατοικούν είναι μισθωμένα και συνήθως μεγάλης παλαιότητας, μιλούν και κατανοούν την γλώσσα αλλά δεν έχουν δεξιότητες γραφής, κάτι που συνεπάγεται τον αποκλεισμό τους από ορισμένες θέσεις εργασίας. Τέλος ενδιαφέρονται για την χώρα που ζουν αλλά δεν έχουν πολιτικά δικαιώματα. Ενδιαφέρον θα παρουσίαζε μια ανάλογη έρευνα μελλοντικά για τους μετανάστες που ζουν στην περιφέρεια.Abstract This thesis deals with the phenomenon of migration, with a specific focus on migration from neighboring Albania, which began after the collapse of socialism in the early 1990s and continues to the present day. At the same time, we make a brief reference to the migration laws enacted over the past thirty years, the legalization programs implemented during the same period, and the institutional framework for acquiring Greek citizenship. The reason we chose to focus on migrants from Albania is that they represent a large segment of the migrant population living and working in Greece. Most of them speak Greek fairly well, which eliminates the need for a translator during interviews - something that could otherwise hinder the research - and there is already extensive literature on the subject. For the writing of this thesis, the sources used include academic literature, migration legislation, and material collected through interviews. In the first part of the study, an attempt is made to explore issues such as the motivations that may drive individuals to migrate, the conditions that might have contributed to Greece’s transformation from a country of emigration to one of immigration, and the ways in which the state apparatus and society as a whole may have responded to the mass influx of migrants from the Balkans. In the second part, we present the findings of our research, which was conducted on a sample population to investigate the living conditions of first-generation Albanian migrants in the southern suburbs of Athens, and the factors that influence their integration into the host society. The method we selected for conducting the research is qualitative. Τhe sample was chosen using is the snowball sampling technique. The interviews revealed that Albanian migrants have largely integrated into society. Most have families, their educational level is comparable to that of Greeks, they have lived in Greece for many years, work legally with insurance, speak the language sufficiently, their children attend Greek schools and socialize with Greeks like their parents. However, they also face several challenges, such as difficulties in obtaining residence permits, employment that does not match their level of education, a low rate of self-employment, housing that is usually rented and often old, and while they speak and understand Greek, they lack writing skills - something that excludes them from certain job opportunities. Lastly, although they are interested in the country they live in, they do not possess political rights