Κοινή πολιτική ασφάλειας και άμυνας (ΚΠΑΑ), σύγχρονες προκλήσεις και προοπτικές

Abstract

Μετά τη λήξη του δεύτερου Παγκόσμιου Πόλεμου, που άφησε την Ευρώπη έναν ερειπιώνα με εκατόμβες νεκρών, κατέστη σαφής η ανάγκη για μια ευρωπαϊκή «αλλαγή παραδείγματος» τόσο σε οικονομικό, όσο και σε πολιτικό επίπεδο. Προϊόντος του χρόνου, έγινε φανερό ότι η διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης δεν θα μπορούσε να περιοριστεί αποκλειστικά και μόνον στα πεδία των «χαμηλών πολιτικών», όπως ο τομέας της ενιαίας αγοράς, αλλά το ενοποιητικό εγχείρημα θα έπρεπε να επεκταθεί και στους τομείς των «υψηλών πολιτικών», όπως η εξωτερική πολιτική, η ασφάλεια και η άμυνα. Η Κοινή Πολιτική Ασφάλειας και Άμυνας (ΚΠΑΑ) αφορά σε μια μακρά, σταδιακή και επίπονη διαδικασία, ώστε η Ευρωπαϊκή Ένωση να αποκτήσει μια κοινή αμυντική και γεωπολιτική ταυτότητα στους τομείς της ασφάλειας και της άμυνας, ξεπερνώντας τις εθνικιστικές ανασχέσεις που παραδοσιακά συνδέονται με τους τομείς αυτούς. Από τις πρωτόλειες προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Συνεργασίας, μέχρι την μεταρρυθμιστική Συνθήκη της Λισσαβόνας, η προσπάθεια για τη δημιουργία μιας κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής ασφάλειας και άμυνας έχει διανύσει σημαντικά βήματα, παραμένοντας, ωστόσο, εντός ενός διακυβερνητικού πλαισίου συνεργασίας. \r\nΣτην αυγή του 21ου αιώνα, οι διεθνείς προκλήσεις είναι τέτοιες, που η Ευρωπαϊκή Ένωση καλείται να απαντήσει στο μεγαλύτερο ίσως διακύβευμα της μέχρι τώρα ιστορίας της, δηλαδή στην προοπτική μιας πολιτικής ολοκλήρωσης.When the Second World War came to an end, leaving Europe in ruins with numerous hecatombs of human corpses, it became obvious that there was a need for a European «paradigm shift» both at an economic and political level. Through the years, it became clear that the process of the European integration could not be limited exclusively to the field of “low politics” such as the common market section, but the unification attempt had to extend in the area of “high politics” such as foreign affairs, security and defense. The Common Security and Defense Policy (CSDP) involves a long period of gradual and tedious procedures in order to allow the European Union establish a common defensive and geostrategic identity in the security and defense sectors, overcoming ethnic obstacles which are traditionally related to these fields. From the initial efforts of the European Political Cooperation up to the reforming Treaty of Lisbon, the attempt to create a common European policy for security and defense has made substantial steps forward nevertheless remaining within an intergovernmental framework of collaboration. At the dawn of the 21st century the international challenges are forcing the European Union to provide answers to the most important challenge of its history i.e. the prospect of political integration.