Κανονιστική θηλυκότητα και τοκετός στα ελληνικά μαιευτήρια, από το 2014 έως το 2023

Abstract

Η εργασία αυτή αφορά τον τοκετό στα σύγχρονα ελληνικά μαιευτήρια, τους συσχετισμούς του με τις επιταγές της κανονιστικής θηλυκότητας και τα φαινόμενα βίας που εκδηλώνονται κατά τη διάρκειά του από το ιατρικό-μαιευτικό προσωπικό. Για τη διερεύνηση του ζητήματος χρησιμοποιήθηκαν ποιοτικές μέθοδοι έρευνας. Συγκεκριμένα, πραγματοποιήθηκαν ημιδομημένες συνεντεύξεις με έξι γυναίκες που γέννησαν σε ελληνικά μαιευτήρια τα τελευταία δέκα χρόνια και έρευνα πεδίου σε αίθουσα τοκετών δημόσιου μαιευτηρίου της Αθήνας. Μέσα από την έρευνα φάνηκε ότι ο τοκετός στα ελληνικά μαιευτήρια είναι υπέρμετρα ιατρικοποιημένος και διαμορφώνεται με πολλαπλούς τρόπους από ηθικές κανονιστικές κατασκευές της θηλυκότητας και της μητρότητας. Το έδαφος αυτό ευνοεί την εκδήλωση φαινομένων μαιευτικής βίας, οδηγώντας συχνά σε αρνητικές εμπειρίες τοκετού. Παράλληλα, οι γυναίκες φαίνεται να βρίσκουν χώρο αντίστασης και να εφευρίσκουν τους δικούς τους τρόπους να αντιστέκονται σε περιττές παρεμβάσεις και φυσικοποιημένες βίαιες πρακτικές. Περαιτέρω έρευνα είναι απαραίτητη ώστε να κατανοηθούν και να αναδειχθούν τα φαινόμενα μαιευτικής βίας και οι τρόποι που σχετίζονται με τις κανονιστικές κατασκευές της «σωστής γυναίκας» και της «σωστής μητέρας», όπως και ζητήματα ρατσισμού στην αίθουσα τοκετών και εργασιακών συνθηκών των επαγγελματιών υγείας που ενδεχομένως επηρεάζουν την ποιότητα της περίθαλψης.This study explores the relations between childbirth, normative femininity and obstetric violence in Greek maternity hospitals. The research is based on semi-structured interviews with six women who gave birth in Greek hospitals over the past decade and fieldwork in a public maternity hospital in Athens. The study shows that childbirth in Greek maternity hospitals is overmedicalized and shaped by normative moral constructions of “good femininity” and “good mothering”, creating a breeding ground for obstetric violence and negative birth experiences. At the same time, there is space for resistance and women often engage in strategies in order to avoid unnecessary medical interventions and naturalized violent practices. Further research needs to explore the relations between obstetric violence and normative femininity, as well as emerging issues of racism and poor working conditions.