Η συμβολή της Europol στις Κοινές Ομάδες Έρευνας

Abstract

Η παρούσα διπλωματική εργασία εξετάζει τη συμβολή της Europol στις Κοινές Ομάδες Έρευνας (Joint Investigation Teams - JITs), με στόχο την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητάς της στη διακρατική αστυνομική συνεργασία και την καταπολέμηση του σοβαρού και οργανωμένου εγκλήματος στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το θεσμικό πλαίσιο και ο επιχειρησιακός ρόλος της Europol αναλύονται διεξοδικά, εστιάζοντας στα εργαλεία και τις μεθόδους που χρησιμοποιεί, με ιδιαίτερη έμφαση στις τεχνολογικές καινοτομίες, όπως η τεχνητή νοημοσύνη (AI). Η εργασία περιγράφει τον τρόπο λειτουργίας των JITs, τις προκλήσεις της διακρατικής συνεργασίας και τη στρατηγική υποστήριξη της Europol, η οποία περιλαμβάνει την ανταλλαγή πληροφοριών μέσω του συστήματος SIENA, την ανάλυση δεδομένων και τη χρήση εξειδικευμένων μονάδων της Europol, όπως το Ευρωπαϊκό Κέντρο για την Καταπολέμηση του Κυβερνοεγκλήματος (EC3). Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στη χρήση εργαλείων AI, όπως η αναγνώριση προσώπων, η ανάλυση μεγάλων δεδομένων και η προβλεπτική αστυνόμευση, που ενισχύουν τη δυνατότητα πρόβλεψης εγκληματικών δραστηριοτήτων και τον εντοπισμό εγκληματικών δικτύων. Παράλληλα, η εργασία αναδεικνύει τις προκλήσεις που συναντά η Europol, όπως ζητήματα διαφάνειας, ηθικής και συμμόρφωσης με το Γενικό Κανονισμό για την Προστασία Δεδομένων (GDPR) και το EU AI Act. Εξετάζονται επίσης οι περιορισμοί που επιβάλλουν οι διαφορετικές εθνικές νομοθεσίες και η έλλειψη διαλειτουργικότητας μεταξύ των κρατών-μελών. Συμπερασματικά, η συμβολή της Europol στις JITs αξιολογείται ως εξαιρετικά σημαντική, παρά τις υπάρχουσες προκλήσεις. Οι μελλοντικές προοπτικές, όπως η ανάπτυξη νέων τεχνολογιών AI, η ενίσχυση της συνεργασίας και η συμμόρφωση με τα ευρωπαϊκά πρότυπα, ενισχύουν τον κεντρικό ρόλο της Europol στην καταπολέμηση του εγκλήματος και τη διασφάλιση της ασφάλειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.This thesis examines Europol's contribution to Joint Investigation Teams (JITs), aiming to evaluate its effectiveness in transnational police cooperation and combating serious and organized crime in the European Union. The institutional framework and operational role of Europol are thoroughly analyzed, focusing on the tools and methods it employs, with a particular emphasis on technological innovations such as artificial intelligence (AI). The study explores the functioning of JITs, the challenges of transnational cooperation, and Europol's strategic support, which includes information exchange via the SIENA system, data analysis, and the use of specialized units such as the European Cybercrime Centre (EC3). Special attention is given to AI tools, including facial recognition, big data analysis, and predictive policing, which enhance the ability to anticipate criminal activities and identify criminal networks. Simultaneously, this thesis highlights the challenges Europol faces, such as issues of transparency, ethics, and compliance with the General Data Protection Regulation (GDPR) and the EU AI Act. The limitations imposed by differing national legal systems and the lack of interoperability among member states are also addressed. In conclusion, Europol's contribution to JITs is evaluated as highly significant, despite the existing challenges. Future prospects, such as the development of new AI technologies, enhanced cooperation, and alignment with European standards, reinforce Europol's central role in combating crime and ensuring security within the European Union.