Προσφυγικά αθλητικά σωματεία στον μεσοπόλεμο: 1922-1940

Abstract

Αντικείμενο της παρούσας διατριβής αποτελεί η διερεύνηση της ταυτότητας και της δράσης των προσφυγικών αθλητικών σωματείων, τα οποία ιδρύθηκαν και δραστηριοποιήθηκαν στην Ελλάδα κατά τον Μεσοπόλεμο (1922-1940). Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, οι άνθρωποι που εγκατέλειψαν τις εστίες τους στη Μ. Ασία και εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα, παρά τις διαφορές τους ως προς την οικονομική, κοινωνική και πολιτισμική τους κατάσταση, έγιναν σταδιακά φορείς μιας ειδικής ταυτότητας, αυτής του πρόσφυγα. Αναπόδραστη ανάγκη για τα μέλη του προσφυγικού κόσμου υπήρξε η συγκρότηση σωματείων και η συλλογική τους εκπροσώπηση έναντι των αρχών. Πολλά από αυτά τα σωματεία θα αναδεικνύονταν ως φορείς διάσωσης και προβολής της μνήμης των τόπων καταγωγής των μελών τους, η δε προσφυγική νεολαία θα έβρισκε διέξοδο στα εκατοντάδες αθλητικά σωματεία, τα οποία αναφύονταν στους προσφυγικούς συνοικισμούς της χώρας. Σ’ αυτό το πλαίσιο ερευνήθηκε η δράση πεντακοσίων και πλέον αθλητικών σωματείων, τα οποία ιδρύθηκαν στην Αττική, στη Θεσσαλονίκη και στην περιφέρεια της χώρας. Η αθλητική δράση των προσφύγων εξετάσθηκε σε σχέση με την ευρύτερη συλλογική δράση τους, η δε ταυτότητα των σωματείων τους συναρτήθηκε με την κοινωνική σύνθεση, την πολιτική συμπεριφορά και την ιδεολογία των μελών του προσφυγικού κόσμου. Απαραίτητη προϋπόθεση για την ανάδειξη της ταυτότητας των αθλητικών σωματείων των προσφύγων υπήρξε η εκτενής αναδρομή στην αθλητική δράση των Ελλήνων της Μ. Ασίας και της Πόλης πριν από το 1922, καθώς και η ανάλυση των αθλητικών θεσμών του Μεσοπολέμου στην Ελλάδα.

The purpose of this thesis is to investigate the identity and activity of the refugee sports clubs, which were founded and activated in Greece during the Interwar Period (1922-1940). After the Asia Minor Catastrophe, people who left their homes in Asia Minor and settled in Greece, despite their differences in economic, social and cultural status, gradually became carriers of a specific identity of the refugee. An urgent need for the members of the refugee world was the formation of associations and their collective representation towards the authorities. Many of these clubs would emerge as rescuers and promoters of remembrance of the places of origin of their members, and refugee youth would find a way out through the hundreds of sports clubs that sprang up in the country's refugee settlements. In this context, the activity of the five hundred and more sports clubs established in Attica, Thessaloniki and the periphery of the country was investigated. The sports activity of the refugees was examined in relation to their wider collective activity, and the identity of their associations was related to the social composition, political behavior and ideology of the members of the refugee world. An indispensable prerequisite for the identification of the sports associations of the refugees was the extensive overview of the sports activity of the Greeks of Asia Minor and Constantinople before 1922, as well as the analysis of the sports institutions of the Interwar Period in Greece.