Το σύστημα διαχείρισης των προγραμμάτων της πολιτικής συνοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης: συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα και Ταμείο Ανάκαμψης – το παράδειγμα του ΤΕΕ

Abstract

Η παρούσα διπλωματική εργασία εκπονήθηκε στο πλαίσιο του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών του Τμήματος Οικονομικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης. Αντικείμενό της αποτελεί η εξέταση του συστήματος διαχείρισης των συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων της πολιτικής συνοχής της ΕΕ, συγκρίνοντας τα παραδοσιακά προγράμματα ΕΣΠΑ με τα έργα του ΤΑΑ και εστιάζοντας στον ρόλο του ΤΕΕ ως ενδιάμεσου φορέα εφαρμογής, με στόχο την αποτίμηση της συμβολής του στην προώθηση του στόχου της ΕΕ για οικονομική και κοινωνική σύγκλιση μεταξύ των κρατών – μελών της. Η εργασία βασίζεται σε βιβλιογραφική ανασκόπηση, μελέτη σχετικής αρθρογραφίας και νομοθεσίας και των επ’ αυτών σχετικών εκθέσεων κυρίως από θεσμικούς φορείς, όπως την ΕΕ και το Υπουργείο Οικονομικών. Μέσω της ανάλυσης αυτής επιδιώκεται η απάντηση σε δύο βασικά ερευνητικά ερωτήματα. Αφενός πώς συγκρίνεται η αποτελεσματικότητα των συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων και των έργων του ΤΑΑ και αφετέρου ποια είναι η συνεισφορά του ΤΕΕ στην επίτευξη των ευρωπαϊκών στόχων πολιτικής συνοχής. Τα ευρήματα της μελέτης αναδεικνύουν ότι το ΤΑΑ παρουσιάζει σημαντικά πλεονεκτήματα σε ό,τι αφορά την ταχύτητα και την ευελιξία υλοποίησης, σε σύγκριση με τα πιο αυστηρά δομημένα και γραφειοκρατικά προγράμματα του ΕΣΠΑ. Παρόλα αυτά, η πολυπλοκότητα της ελληνικής νομοθεσίας και οι διοικητικές διαδικασίες παραμένουν τροχοπέδη για την αποτελεσματική απορρόφηση των διαθέσιμων πόρων. Επιπλέον, διαπιστώνεται ότι τα έργα που υλοποιούνται μέσω της συμβολής του ΤΕΕ έχουν υψηλό κοινωνικό αντίκτυπο, ενισχύοντας την περιφερειακή ανάπτυξη και μειώνοντας ανισότητες, σύμφωνα με τις επιταγές της πολιτικής συνοχής. Συμπερασματικά, η εργασία συμβάλλει στην κατανόηση της λειτουργίας και των διαφορών μεταξύ των ευρωπαϊκών χρηματοδοτικών εργαλείων, ενώ αναδεικνύει την κρίσιμη σημασία των ενδιάμεσων φορέων όπως το ΤΕΕ στην επιτυχή διαχείριση των σχετικών προγραμμάτων και στην ενίσχυση της κοινωνικής και οικονομικής συνοχής.The current thesis was conducted within the framework of the Postgraduate Program of the Department of Economic and Regional Development. Its subject is the examination of the management system of co-financed programs of the EU's Cohesion Policy, through a comparison between traditional NSRF programs and projects financed by the RRF, with a particular focus on the role of the Technical Chamber of Greece as an intermediary implementing body. The objective is to assess contribution of the Technical Chamber of Greece to promoting the EU’s goal of economic and social convergence among member states. The research is based on a literature review, the study of relevant articles and legislation, as well as official reports primarily issued by institutional bodies such as the EU and the Greek Ministry of Finance. Through this analysis, the thesis seeks to answer two main research questions: firstly, how the effectiveness of traditional co-financed programs compares to that of RRF-funded projects, and secondly, what role Technical Chamber of Greece plays in achieving the EU’s cohesion policy objectives. The findings reveal that the RRF demonstrates significant advantages in terms of speed and flexibility of implementation, compared to the more rigid and bureaucratic structure of the NSRF programs. Nevertheless, the complexity of Greek legislation and administrative procedures continues to hinder the efficient absorption of available resources. Moreover, it is found that the projects implemented with the involvement of the Technical Chamber of Greece have a substantial social impact, contributing to regional development and reducing inequalities, in line with the aims of cohesion policy. In conclusion, the dissertation enhances the understanding of the operational differences between EU funding mechanisms and highlights the critical role of intermediary bodies such as the Technical Chamber of Greece in the successful management of relevant programs and in strengthening social and economic cohesion.