Η αναπαράσταση στον ημερήσιο Τύπο αποδράσεων εγκλείστων από σωφρονιστικά ιδρύματα: μια μελέτη περίπτωσης στο παράδειγμα του Παλαιοκώστα

Abstract

Η παρούσα εργασία πραγματεύεται τον τρόπο με το οποίο παρουσίασε ο τύπος στην Ελλάδα τις δύο αποδράσεις με ελικόπτερο του γνωστού κακοποιού Β. Παλαιοκώστα από τις Φυλακές Κορυδαλλού τον Ιούνιο του 2006 και τον Φεβρουάριο του 2009, καθώς και τις αναπαραστάσεις που προέβαλλαν περισσότερο στα πρωτοσέλιδα και στα ρεπορτάζ των εσωτερικών σελίδων τους.Η παρουσίαση των δύο αποδράσεων και οι αναπαραστάσεις που προβλήθηκαν επιβεβαίωσαν τον τρόπο λειτουργίας των σύγχρονων Μ.Μ.Ε. που βασίζεται στη δημοσίευση εντυπωσιακών ειδήσεων που μπορούν να λειτουργήσουν σαν μαγνήτης για το αναγνωστικό τους κοινό. Εκτός αυτού, η έρευνα που διενεργήθηκε στα πλαίσια της συγγραφής της εργασίας ανέδειξε και τις βαθύτερες επιδιώξεις των εφημερίδων, και κατ’επέκταση των υπολοίπων Μ.Μ.Ε., στην παρουσίαση τέτοιων θεμάτων.Στη συγκεκριμένη περίπτωση ο τύπος κινήθηκε παρουσιάζοντας αναπαραστάσεις για τρεις «οντότητες» : του δραπέτες, τις κρατικές αρχές – υπηρεσίες και την τότε κυβέρνηση. Οι αναπαραστάσεις στο πρόσωπο των δραπετών εξυπηρετούσαν την προβολή τους ως το στερεότυπο του επικίνδυνου εγκληματία που αποτελεί απειλή για την κοινωνία. Ύστερα όμως από τη δεύτερη απόδραση ο κεντρικός ήρωας (Β. Παλαιοκώστας) αντιμετωπίζεται με περισσότερη συμπάθεια, έχοντας ήδη δημιουργήσει ένα «μύθο» γύρω από το όνομά του.Οι αναφορές από την άλλη στις κρατικές οντότητες (υπηρεσίες, κυβέρνηση) προσπαθούν είτε να εξυπηρετήσουν στενές κομματικές επιδιώξεις, ανάλογα με την ιδεολογική τοποθέτηση κάθε εφημερίδας, είτε να καλλιεργήσουν ένα αίσθημα φόβου και ανασφάλειας, που πηγάζει από την προκλητική ανικανότητα και ανεπάρκειά τους.Σε κάθε περίπτωση, ο τύπος στην παρουσίαση των συγκεκριμένων γεγονότων που πραγματεύεται η παρούσα εργασία κατευθύνει την κοινή γνώμη προς συγκεκριμένες απόψεις και θέσεις μέσα από μια λαϊκιστική προσέγγιση, ακουμπώντας ελάχιστα ή καθόλου γενικότερα ζητήματα που έχουν να κάνουν με τις φυλακές και τα προβλήματα του σωφρονιστικού συστήματος στη χώρα μας.