Η Ελληνική επανάσταση στο «τοπίο» των επαναστάσεων του 19ου αιώνα: η επιρροή της Γαλλικής και Αμερικανικής επανάστασης και άλλων επαναστατικών κινημάτων μέσα από την ιδεολογία, την οργάνωση, την στρατηγική, τις συμμαχίες

Abstract

Οι επαναστάσεις συμβολίζουν σημαντικές μεταβολές στην ιστορία, επηρεάζοντας κοινωνικές, πολιτικές, οικονομικές και πολιτιστικές δομές. Ανατρέπουν παλαιά συστήματα και δημιουργούν νέες πραγματικότητες. Η βιομηχανική επανάσταση ενίσχυσε την αστική ανάπτυξη και την ταξική συνείδηση. Η αμερικανική, η γαλλική και η ελληνική επανάσταση ανέδειξαν ιδεολογικές αξίες όπως η ελευθερία, η ισότητα, η ανεξαρτησία και η αυτοδιάθεση. Ο Μεσαίωνας στην Ευρώπη χαρακτηρίστηκε από το φεουδαρχικό σύστημα και την εκκλησιαστική εξουσία της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Στην Ευρώπη, με την πάροδο του χρόνου, επικράτησε ο απολυταρχισμός, ενώ οι παραδοσιακές θρησκευτικές πεποιθήσεις αμφισβητήθηκαν από την εκκοσμίκευση, η οποία έθεσε σε προτεραιότητα κοσμικές αξίες.. Ο Διαφωτισμός προώθησε τη σημασία της λογικής, της κριτικής σκέψης, της ελευθερίας και του ανθρωπισμού, με την ανάδειξη των θεμελιωδών φυσικών δικαιωμάτων. Η Νεωτερικότητα συνδέθηκε με την ανάπτυξη των αστικών κοινωνιών και την ανάγκη υιοθέτησης μιας εθνικής κουλτούρας. Εκκοσμίκευση, Διαφωτισμός και νεωτερικότητα επηρέασαν τον κόσμο, διαμορφώνοντας τις βάσεις για τις επαναστάσεις που θα ακολουθούσαν. Η Αμερικανική Επανάσταση ξεκίνησε όταν η βρετανική μητρόπολη προσπάθησε να επιβάλει φόρους αρνούμενη στα αιτήματα των αποίκων για ανάλογη εκπροσώπηση στη λήψη των πολιτικών αποφάσεων. Οι άποικοι αντιστάθηκαν και απαίτησαν δικαιώματα και αυτοδιάθεση. Η δυσαρέσκεια οδήγησε σε εξέγερση και τελικά στην ανεξαρτησία και τη δημιουργία των ΗΠΑ. Με τη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας επήλθε ριζοσπαστική τομή με το παρελθόν. Καταχωρήθηκαν τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα, ενώ το αμερικανικό Σύνταγμα, επηρεασμένο από τις ιδέες του Διαφωτισμού, διαπνεόταν από δημοκρατικές αρχές περί ελευθερίας, λαϊκής κυριαρχίας και ικανοποίησης των πολιτών. Οι ιδέες που προωθούσε η αμερικανική επανάσταση ενέπνευσαν την Γαλλική. Η Γαλλική επανάσταση ξεκίνησε λόγω της οικονομικής κρίσης, της κοινωνικής ανισότητας και της αντίδρασης της αστικής τάξης, η οποία προσπαθούσε να παίξει τον δικό της ρόλο στις υποθέσεις του κράτους, κατά της απολυταρχικής μοναρχίας. Οι ιδέες του Διαφωτισμού έδιναν μορφή και περιεχόμενο στη δυσαρέσκεια της αστικής τάξης. Τα Συντάγματα που ψηφίστηκαν αντιπροσώπευαν τη μετάβαση από τη μοναρχία σε ένα σύστημα δημοκρατίας. Καθιέρωσαν τα θεμέλια της δημοκρατίας όπως η αρχή της λαϊκής κυριαρχίας. Η Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη συμβόλιζε την αναγνώριση και την εγγύηση βασικών δικαιωμάτων και ελευθεριών για τους πολίτες. Απελευθερώθηκαν δύο τεράστιες δυνάμεις, ο εθνικισμός και ο φιλελευθερισμός, οι οποίες επρόκειτο να διαμορφώσουν τη μελλοντική πορεία της ευρωπαϊκής ιστορίας, και να οδηγήσουν σε άλλα επαναστατικά κινήματα και στον Αγώνα του Ελληνικού Έθνους για ανεξαρτησία. Η Ελληνική Επανάσταση του 1821 συμβολίζει τον αγώνα του Ελληνικού λαού για την απελευθέρωση από τον Οθωμανικό ζυγό και την επαναφορά της Ελληνικής Εθνικής κυριαρχίας. Αποτελεί σύμβολο αντίστασης, εθνικής και πολιτιστικής αναγέννησης, εμπνέοντας αγώνες για ανεξαρτησία και δικαιοσύνη παγκοσμίως. Μαζί με την αμερικανική και τη γαλλική, εγκαινίασαν την εποχή της νεωτερικότητας. Δημιούργησε το πρώτο ανεξάρτητο εθνικό κράτος στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και αναδιαμόρφωσε τις γεωπολιτικές ισορροπίες στην Ανατολική Μεσόγειο. Είναι ένα γεγονός που τιμάται όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε όλο τον κόσμο, μέσω της δημιουργίας του φιλελληνικού κινήματος που προκάλεσε. Διαμόρφωσε νέους χάρτες εξουσίας και επιρροής στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Έχει παγκόσμια ιστορική σημασία και τιμάται ως ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα στην παγκόσμια ιστορία της εθνικής ανεξαρτησίας και της ελευθερίας.Revolutions symbolize significant changes in history, affecting social, political, economic and cultural structures. They overturn old systems and create new realities. The Industrial Revolution strengthened urban development and class consciousness. The American, French and Greek revolutions highlighted ideological values such as freedom, equality, independence and self-determination. The Middle Ages in Europe were characterized by the feudal system and the ecclesiastical power of the Roman Catholic Church. In Europe, over time, absolutism prevailed, while traditional religious beliefs were challenged by secularization, which prioritized secular values. The Enlightenment promoted the importance of reason, critical thinking, freedom, and humanism, with the emphasis on fundamental natural rights. Modernity was associated with the development of bourgeois societies and the need to adopt a national culture. Secularization, Enlightenment, and Modernity influenced the world, shaping the foundations for the revolutions that would follow. The American Revolution began when the British Empire attempted to impose taxes while refusing the colonists' demands for equal representation in political decision-making. The colonists resisted and demanded rights and self-determination. Discontent led to rebellion and ultimately to independence and the creation of the United States. The Declaration of Independence marked a radical break with the past. It enshrined fundamental human rights, while the American Constitution, influenced by the ideas of the Enlightenment, was inspired by democratic principles of liberty, popular sovereignty, and citizen satisfaction. The ideas promoted by the American Revolution inspired the French Revolution. The French Revolution began due to the economic crisis, social inequality and the reaction of the bourgeoisie, which was trying to play its own role in the affairs of the state, against the absolutist monarchy. The ideas of the Enlightenment gave form and content to the dissatisfaction of the bourgeoisie. The Constitutions that were voted represented the transition from monarchy to a system of democracy. They established the foundations of democracy such as the principle of popular sovereignty. The Declaration of the Rights of Man and of the Citizen symbolized the recognition and guarantee of basic rights and freedoms for citizens. Two enormous forces were released, nationalism and liberalism, which were to shape the future course of European history, and lead to other revolutionary movements and the Struggle of the Greek Nation for independence. The Greek Revolution of 1821 symbolizes the struggle of the Greek people for liberation from the Ottoman yoke and the restoration of Greek national sovereignty. It is a symbol of resistance, national and cultural renaissance, inspiring struggles for independence and justice worldwide. Together with the American and French revolutions, they inaugurated the era of modernity. It created the first independent nation-state in Southeastern Europe and reshaped the geopolitical balance in the Eastern Mediterranean. It is an event that is honored not only in Greece but also throughout the world, through the creation of the philhellene movement that it provoked. It shaped new maps of power and influence in the Eastern Mediterranean region. It has global historical significance and is honored as one of the most important events in the world history of national independence and freedom.