Συμφωνίες κοινής εκμετάλλευσης και διαχείρισης υδρογονονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο, νομική και πολιτική διάσταση

Abstract

Αντικείμενο της εργασίας είναι να διερευνήσει την έννοια της κοινής εκμετάλλευσης υποθαλάσσιων ενεργειακών πόρων, με γεωγραφικό επίκεντρο την Ανατολική Μεσόγειο. Κεντρικό επιχείρημα είναι ότι επιλέγεται με σκοπό να κατοχυρωθούν τα κυριαρχικά δικαιώματα και να εξυπηρετηθεί το εθνικό συμφέρον σε οικονομικό και πολιτικό επίπεδο, ενώ παράλληλα οδηγεί σε αποσυμπίεση των γεωπολιτικών εντάσεων και σε πολιτική σταθερότητα, υπό την προϋπόθεση ότι οι εμπλεκόμενοι θεωρούν ότι ωφελούνται από την εν λόγω πρακτική. Αρχικά διερευνάται η έννοια και το νομικό πλαίσιο της κοινής εκμετάλλευσης, το οποίο δεν υποχρεώνει τα κράτη να προβούν σε κοινή διαχείριση των πόρων τους. Στη συνέχεια, παρουσιάζεται συνοπτικά η κρατική πρακτική, από όπου αντλούνται συμπεράσματα για τα χαρακτηριστικά της κοινής εκμετάλλευσης. Τελικά, εξετάζεται η περίπτωση της Ανατολικής Μεσογείου, στην οποία, οι εξελίξεις στον τομέα της οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών και η ενεργειακή προοπτική, δρουν ως αντίθετοι πόλοι στις πάγιες αντιπαραθέσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη τις τελευταίες δεκαετίες, δημιουργώντας γεωπολιτικές μεταβολές και εξισορροπώντας τις δυνάμεις. Το πλαίσιο της ανάπτυξης ισχυρών οικονομικών συμφερόντων και της εδραίωσης της συνεργασίας, ενισχύεται και από τις συμφωνίες συνεκμετάλλευσης που έχουν προκύψει και που ενδέχεται να προκύψουν στο μέλλον, συμβάλλοντας στην εξομάλυνση των πολιτικών εντάσεων και στην επίτευξη σταθερότητας.The scope of this dissertation is to examine the concept of joint hydrocarbon development in maritime areas. The main argument is that States adopt such practices to safe-guard their national interests, politically and economically. Frequently, this also leads to reduction in political tension. The dissertation first examines the concept and its le-gal base, to finally conclude that, there is no binding international rule, which requires the States to jointly develop their petroleum and natural gas resources. State practices are briefly presented, leading to a discussion on the characteristics for joint development. The focus is afterwards shifted to the Eastern Mediterranean. Delimitation and joint development agreements in this area are examined, including their effects on the existing conflicts and the resulting changes in the geopolitical map and balance of power. Joint development, placed in the context of cooperation and economic interests, could contribute in defusing the political tensions and enhancing stability.