Στα βήματα του Πόποβιτς

Abstract

Η μελέτη των μουσουλμάνων της Ελλάδας, και ειδικά εκείνων εκτός Θράκης, πριν και μετά την ανταλλαγή πληθυσμών του 1923 ήταν, και εξακολουθεί να είναι, ένα θέμα που δεν έλκει το επιστημονικό ενδιαφέρον των ερευνητών. Όχι γιατί δεν έχει ύλη προς διερεύνηση. Αντίθετα, πολλά μένουν να συζητηθούν και ακόμα περισσότερα να ανακαλυφθούν στα σκοτεινά ντουλάπια αρχείων, εντός και εκτός της χώρας. Η πρόοδος στο πεδίο αυτό, δηλαδή τη μελέτη του ελληνικού Ισλάμ, που έχει γίνει τα τελευταία 10-15 χρόνια είναι σημαντική, εάν συγκριθεί με την επιστημονική παραγωγή παλαιότερων δεκαετιών. Σε αυτή την εξέλιξη μέγιστη συμβολή έχει ο Σάσα Πόποβιτς, ο οποίος έθεσε τις βάσεις τις ισλαμολογίας και μάλιστα σε συγκριτική βάση στα μετα-οθωμανικά Βαλκάνια. Το έργο του L’Islam balkanique (Osteuropa-Institut an der Freien Universität Berlin, Balkanologische Veröffentlichungen, Βερολίνο 1986) αποτελεί έργο αναφοράς και έμπνευσης. Ο ίδιος ώθησε μαθητές του και αυτοί δικούς τους να εστιάσουν σε ειδικότερες πτυχές του φαινομένου στον ελλαδικό χώρο. Από την κληρονομιά αυτή εμπνεύστηκα και ο ίδιος. Η ιδέα για την ιστορικότητα των σύγχρονων φαινομένων με κράτησε ενεργό για πάνω από 12 χρόνια που καταλήγοντας σε μελέτη εξετάζει τη νομική θέση των μουσουλμανικών κοινοτήτων στην Ελλάδα από την ίδρυση του ελληνικού κράτους μέχρι σήμερα, συνδέοντας την περίοδο πριν την ανταλλαγή, μετά την ανταλλαγή και τη σύγχρονη εποχή.The study of the Muslims of Greece, and especially those outside Thrace, before and after the population exchange of 1923 was, and continues to be, a subject that does not attract the scientific interest of researchers. Not because it lacks material for investigation. On the contrary, much remains to be discussed and even more to be discovered in the dark cabinets of archives, within and outside the country. The progress in this field, that is, the study of Greek Islam, that has been made in the last 10-15 years is significant, if compared with the scientific production of earlier decades. In this development, the greatest contribution has been made by Sasa Popovic, who laid the foundations of Islamology and moreover on a comparative basis in the post-Ottoman Balkans. His work L'Islam balkanique (Osteuropa-Institut an der Freien Universität Berlin, Balkanologische Veröffentlichungen, Berlin 1986) constitutes a work of reference and inspiration. He himself urged his students and they their own to focus on more specific aspects of the phenomenon in the Greek area. I myself was also inspired by this legacy. The idea of the historicity of contemporary phenomena kept me active for over 12 years resulting in a study that examines the legal position of Muslim communities in Greece from the establishment of the Greek state until today, connecting the period before the exchange, after the exchange and the contemporary era.