Οι επιπτώσεις της τεχνολογικής αλλαγής και του μεριδίου των μισθών στο ποσοστό κέρδους και στις επενδύσεις: μια οικονομετρική ανάλυση

Abstract

Αντικείμενο: Η διπλωματική εργασία αποσκοπεί στην κατανόηση των μηχανισμών που οδηγούν στην οικονομική μεγέθυνση, προσφέροντας μια εμπειρική αποτίμηση ενός θεωρητικού μοντέλου, Μαρξικής έμπνευσης, το οποίο εισηγείται ότι τόσο το ποσοστό κέρδους και όσο και η καταναλωτική ζήτηση συνιστούν καθοριστικούς παράγοντες της συσσώρευσης του κεφαλαίου, από την οποία εξαρτάται η οικονομική μεγέθυνση. Συγκεκριμένα εξετάζεται σε ποιο βαθμό η ποσοστιαία μεταβολή του καθαρού εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) του καπιταλιστικού τομέα επηρεάζεται από τις αλλαγές στην κεφαλαιακή συσσώρευση, ενώ παράλληλα διερευνάται αν η συσσώρευση του κεφαλαίου καθορίζεται από τις μεταβολές του ποσοστού κέρδους και της καταναλωτικής ζήτησης. Επιπλέον, διασαφηνίζεται η σχέση μεταξύ του ποσοστού κέρδους, της παραγωγικότητας του κεφαλαίου και του μεριδίου των κερδών του καπιταλιστικού τομέα. Μεθοδολογία: Ο εμπειρικός έλεγχος της επίδρασης των μεταβλητών ενδιαφέροντος στην οικονομική μεγέθυνση επιτελείται με την εφαρμογή της τεχνικής μοντελοποίησης Μερικών Ελαχίστων Τετράγωνων (PLS-PM) μέσω Δομικών Εξισώσεων (SEM). Τα εμπειρικά δεδομένα που χρησιμοποιούνται προέρχονται από έξι χώρες της Ε.Ε. και καλύπτουν τη χρονική περίοδο 1960-2022. Οι χώρες αυτές είναι η Ελλάδα, Δανία, Ιρλανδία, Ολλανδία, Νορβηγία και Σουηδία. Αποτελέσματα και συνεισφορά: Τα εμπειρικά ευρήματα επιβεβαιώνουν ότι η συσσώρευση του κεφαλαίου στον καπιταλιστικό τομέα επηρεάζει θετικά και στατιστικά σημαντικά τον ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης σε μια χώρα. Το ποσοστό κέρδους, το οποίο διαμορφώνεται ανάλογα με την θετική ή αρνητική εξέλιξη της παραγωγικότητας του κεφαλαίου του μεριδίου των κερδών του καπιταλιστικού τομέα δεν έχει μια στατιστικά σημαντική επίδραση στις επενδύσεις. Η συσσώρευση του κεφαλαίου εξαρτάται από δύο κυρίως παράγοντες το ποσοστό συσσώρευσης και την καταναλωτική ζήτηση. Σε πρακτικό επίπεδο η γνώση που αποκτάται μέσα από την εμπειρική αυτή ανάλυση μπορεί να φανεί χρήσιμη για τον σχεδιασμό και την επιτυχή εφαρμογή πολιτικών εξόδου από την οικονομική ύφεση και την οικονομική στασιμότητα. Η λύση που προτάσσεται είναι η διασφάλιση, με την εφαρμογή των κατάλληλων μέτρων και πολιτικών, μιας επαρκούς καταναλωτικής ζήτησης.Subject: This thesis aims to understand the mechanisms driving economic growth, providing an empirical assessment of a theoretical model inspired by Marxist theory. This model suggests that the profit rate and consumer demand are the main determinants of capital accumulation, from which economic growth is derived. Specifically, this research examines the extent to which the percentage change in the capitalist sector's Gross Domestic Product (GDP) is influenced by changes in capital accumulation. At the same time, it explores whether changes in the profit rate and consumer demand determine capital accumulation. Additionally, the relationship between the profit rate, capital productivity, and the share of profits in the capitalist sector is clarified. Methodology: The empirical analysis of the impact of the relevant variables on economic growth is carried out through the Partial Least Squares Path Modeling (PLS-PM) technique via Structural Equation Modeling (SEM). The empirical data used in the study come from six EU countries covering the period from 1960 to 2022. These countries are Greece, Denmark, Ireland, the Netherlands, Norway, and Sweden. Results and Contribution: The empirical findings confirm nearly all of the research hypotheses derived from the Marxist tradition. Precisely, it is verified that capital accumulation in the capitalist sector has a positive and statistically significant effect on a country's economic growth rate. Capital accumulation depends on positive changes in the profit rate, the accumulation rate, and consumer demand. The profit rate, in turn, is determined by the positive or negative development of capital productivity and the share of profits in the capitalist sector. On a practical level, the knowledge gained from this empirical analysis can help design and successfully implement policies aimed at exiting economic recessions and stagnation. The proposed solution is to create favourable conditions for capital profitability by applying appropriate measures and policies while ensuring adequate consumer demand.