Η εξασφάλιση διατροφικής επάρκειας σε διεθνές πλαίσιο, μέσω των ΓΤΟ: μία νέα "ευκαιρία" ή μία ενδεχόμενη απειλή για το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία;

Abstract

Η αξιοποίηση των πολλά υποσχόμενων επιτευγμάτων της σύγχρονης βιοτεχνολογίας για την επίτευξη διατροφικής ασφάλειας, σε διεθνές πλαίσιο, έχει αναδειχθεί σε ένα εξαιρετικά αμφιλεγόμενο και πολυδιάστατο ζήτημα. Για τους σκοπούς της παρούσας εργασίας, το ενδιαφέρον εστιάζεται στην αγροτική βιοτεχνολογία, ήτοι στην ανάπτυξη ΓΤ φυτών για χρήση στην παραγωγή τροφίμων. Στο Μέρος Α, περιγράφονται τα στοιχεία, που συνθέτουν την αμφιλεγόμενη φύση του θέματος, σε ότι αφορά τόσο την πολλά υποσχόμενη συμβολή της βιοτεχνολογίας, στην επίλυση της παγκόσμιας επισιτιστικής επισφάλειας, όσο και τους πιθανούς κινδύνους για το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία, συνεκτιμώντας, παράλληλα, σχετικές κοινωνικοπολιτικές προεκτάσεις, ιδίως για τον αναπτυσσόμενο Νότο, και ηθικά διλήμματα. Στο Μέρος Β, οικοδομείται η ανάδειξη των πτυχών εξισορρόπησης των διαφορετικών προσεγγίσεων, συμφερόντων κι επιδιώξεων, που επιχειρείται, μέσα από μία πολυεπίπεδη διεθνή διακυβέρνηση, όπου πρωταγωνιστικό ρόλο διαδραματίζουν η εφαρμογή διεθνών ρυθμίσεων βιοασφάλειας για τη χρήση και διακίνηση των ΓΤΟ, στο διεθνές εμπόριο, η πολιτική ανεπτυγμένων κι αναπτυσσόμενων κρατών, υπερεθνικών οντοτήτων κι αρμόδιων διεθνών οργανισμών καθώς και η στάση των κοινωνικών δρώντων. Στη συλλογική αυτή προσπάθεια διασφάλισης της βέλτιστης, ασφαλούς και βιώσιμης αξιοποίησης των οφελημάτων, από τη χρήση ΓΤΟ, παρουσιάζονται ποικίλες προκλήσεις αλλά και προοπτικές, που χρήζουν ανάλογης διαχείρισης.The use of the promising biotechnology achievements for ensuring food security, globally, has become an extremely controversial issue. For the scope of the present thesis, agricultural biotechnology is analyzed, as an attempt to develop GM plants for food production. Part A describes the controversial aspects of the issue, including both the promising contribution of biotechnology to the existing global food insecurity and the potential risks to the environment and public health, taking also into account social – political impacts, especially for developing countries, and ethical concerns. Part B analyzes aspects of the effort to balance all different approaches to the GMO use, through a multi-level, international governance model. International biosafety regulations for the use and transfer of GMOs, developed and developing countries’ policies, international organizations’ positions as well as social actors’ attitudes are thoroughly examined, as they are considered to be main actors in the field of the GMO international governance. A great number of challenges and perspectives emerges, though, during the effort to ensure safe and sustainable use of GMOs for food security.