Οικονομική κρίση: η επίδραση στην επίδοση των ελληνικών επιχειρήσεων και στην εργασία γενικότερα και οι επιπτώσεις στις εργασιακές σχέσεις

Abstract

Στην παρούσα διπλωματική εργασία έχουμε σαν απώτερο σκοπό να μελετήσουμε και να αναλύσουμε την επίδραση της οικονομικής κρίσης στις Ελληνικές επιχειρήσεις και συγκεκριμένα θα εστιάσουμε στις μετατροπές των εργασιακών συμβάσεων στην Ελλάδα και γενικότερα γύρω από την εργασία και τις επιπτώσεις στις εργασιακές σχέσεις. Στην Ελλάδα, η εμφάνιση - ο ερχομός της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης ανέδειξε στην επιφάνεια χρόνια προβλήματα που μάστιζαν την Ελληνική οικονομία, γεγονός το οποίο συνδέεται άμεσα με τις συνέπειες στους κλάδους παραγωγής. Οι κυριότερες κινήσεις προς τις οποίες στράφηκαν οι Ελληνικές επιχειρήσεις με τον ερχομό της κρίσης ήταν η μείωση του προσωπικού και των ωρών απασχόλησης του προσωπικού και ταυτόχρονα η εφαρμογή ευέλικτων μορφών εργασίας με απώτερο αποτέλεσμα, η όλη αυτή κατάσταση να οδηγήσει στην σταδιακή αντικατάσταση της πλήρους και σταθερής εργασίας με άλλες νέες μορφές μερικής και ελαστικής εργασίας. Θεωρείται σημαντικό να αναφέρω ότι η εμφάνιση των νέων μορφών εργασίας δεν οφείλονται αποκλειστικά και μόνο στην εμφάνιση της οικονομικής κρίσης, το συγκεκριμένο θέμα είχε συζητηθεί πολλές φορές στα συμβούλια της Ευρωπαϊκής ένωσης αλλά και διεθνώς, απώτερος στόχος όλων αυτών των μεταρρυθμίσεων και μέτρων ήταν να βελτιωθεί η κατάσταση των επιχειρήσεων και να γίνουν πιο ανταγωνιστικές τόσο σε Ευρωπαϊκό όσο και σε διεθνές επίπεδο. Η οικονομική κρίση που εμφανίστηκε το 2008 στην Αμερική, επηρέασε πολλούς τομείς της οικονομίας στην συνέχεια. Λόγω της παγκοσμιοποίησης τα οικονομικά προβλήματα μετακινήθηκαν σε σχετικά γρήγορο χρονικό διάστημα σε όλες τις οικονομίες. Προβλήματα όπως η έλλειψη ρευστότητας επηρέασαν ένα πλήθος οικονομιών ανά τον κόσμο, όπως και την οικονομία της Ελλάδας. Η μείωση της ρευστότητας είχε ως αποτέλεσμα την συρρίκνωση της κατανάλωσης με αποτέλεσμα οι επιχειρήσεις να εμφανίζουν κάποιες σημαντικές απώλειες κερδών και σε κάποιες περιπτώσεις ακόμη και ζημία. Στην εισαγωγή της εργασίας μας θα αναφερθούμε σε βασικές έννοιες σχετικά με το σκοπό, τα περιεχόμενα και την δομή της εργασίας μας. Στο 1ο κεφάλαιο θα αναφερθούμε σε κάποιες εισαγωγικές έννοιες γύρω από την οικονομική κρίση, προβάλλοντας και συνοψίζοντας ταυτόχρονα τα κύρια χαρακτηριστικά, τις συνέπειες και τις επιπτώσεις της. Παράλληλα θα προβούμε σε μία διεθνή ανασκόπηση των διεθνών εξελίξεων στην οικονομία από το 2008, έτος κατά το οποίο έκανε την εμφάνιση της η κρίση μέχρι σήμερα. Στο 2ο κεφάλαιο εστιάζουμε στην εμφάνιση της κρίσης στην Ελλάδα σε συνδυασμό με τις πάγιες παθογένειες της οικονομίας της, οι οποίες και την κατέστησαν εξαιρετικά αδύναμη ώστε να ανταπεξέλθει απέναντι στις διεθνείς οικονομικές εξελίξεις και να προσαρμοστεί εύρυθμα με αυτές. Στο 3ο κεφάλαιο παρουσιάζεται και εξετάζεται πως η οικονομική κρίση επηρέασε τον κλάδο των επιχειρήσεων, εστιάζοντας και ταυτόχρονα δίνοντας ιδιαίτερη σημασία στα προβλήματα που αντιμετώπισαν οι επιχειρήσεις και στις αναμενόμενες κακουχίες αλλά και συγχρόνως στις στρατηγικές που ακολούθησαν και κατά ποιό βαθμό αυτές απόδωσαν, έχοντας ως έδρα μία χώρα που αποτελεί μέλος της Ευρωζώνης. Θα εξετάσουμε διεξοδικά, λαμβάνοντας υπόψη τις εξελίξεις και στους τρεις παραγωγικούς κλάδους της Ελληνικής οικονομίας (πρωτογενή, δευτερογενή και τριτογενή). Το 4ο κεφάλαιο αναλύει τις μεταβολές που επέφερε η κρίση στις εργασιακές σχέσεις λαμβάνοντας υπόψη τις διάφορες νομοθετικές και θεσμικές αλλαγές που έχει επιφέρει η κρίση και κατεπέκτασην τα μνημόνια εν μέσω περιόδου οικονομικής κρίσης για την Ελλάδα. Στο 5ο κεφάλαιο αναφερόμαστε στο πως ακριβώς διαμορφώθηκαν οι εργασιακές σχέσεις στον Ελλαδικό χώρο κατά το χρονικό διάστημα της οικονομικής κρίσης, εστιάζουμε ταυτόχρονα στις κυριότερες αλλαγές γύρω από τις εργασιακές σχέσεις επιπλέον προβάλουμε και τονίζουμε την σημαντικότητα των ανθρωπίνων πόρων, σε συνδυασμό με το πώς η οικονομική κρίση επέδρασε στην εργασιακή ανέλιξη και πορεία των εργαζομένων και πως συνέβαλε και επηρέασε την καριέρα τους σε συνδυασμό με την μελλοντική τους ανέλιξη και κλείνουμε το κεφάλαιο παραθέτοντας κάποια βασικά χαρακτηριστικά και κάποια συμπεράσματα. Εν συνέχεια στο 6ο κεφάλαιο κάνουμε αναφορά στην εργασία γενικότερα και εστιάζοντας πιο σθεναρά στον καταμερισμό και στην αναδιαμόρφωση στον εργασιακό χώρο εν μέσω κρίσης, στις επιδράσεις των μνημονίων εντός του εργασιακού τομέα, παρατηρούμε τα επίπεδα ανεργίας πως μεταβλήθηκαν και πως διακυμάνθηκαν γενικότερα, και συνάμα οδηγούμαστε σε ένα νέο εργασιακό τοπίο με αφορμή την κρίση και τα μνημόνια, επίσης αντιπαραβάλλουμε τα επίπεδα μισθών σε σχέση με το κόστος εργασίας και κλείνουμε κάνοντας μία ολική αναδρομή σε όλο το φάσμα της περιόδου της κρίσης, καταλήγοντας στο πως επέδρασαν όλες αυτές οι αλλαγές γύρω από τον ψυχολογικό παράγοντα των εργαζομένων. Στο 7ο κεφάλαιο κάνουμε μία έρευνα κάνοντας χρήση κάποιων στατιστικών στοιχείων γύρω από την εργασία μας και εξάγουμε κάποια συμπεράσματα γύρω από την μερική απασχόληση στην Ελλάδα για την περίοδο 2008-2019 και αναδύουμε και το φαινόμενο της υποαπασχόλησης και ταυτόχρονα μελετώντας το εκτενεστέρα σύμφωνα με τα στοιχεία μας. Στο 8ο και τελευταίο κεφάλαιο κλείνουμε αναφέροντας τα κυριότερα συμπεράσματα.In this thesis, we aim to study and analyse the impact of the economic crisis on Greek businesses, and, in particular, we will focus on the conversions in employment contracts in Greece and more generally about work. In Greece, the entry of the global economic crisis has exposed to the surface chronic problems plaguing the Greek economy, which is directly linked to the effects on the manufacturing sectors. The main moves that Greek companies turned to have been to reduce staffing and staffing hours of the personnel and at the same time implement flexible working forms with the ultimate result, this whole situation leading to the gradual replacement of full and stable work with other new forms of partial and flexible work. It is important to mention that the emergence of new forms of work is not exclusively due to the emergence of the economic crisis, this issue has been discussed many times in European Union councils but also internationally, the ultimate goal of all these reforms and measures has been to improve the situation of businesses and become more competitive at both European and international level. The financial crisis that hit America in 2008 affected many sectors of the economy in the aftermath. Due to the globalisation, financial problems have moved to a relatively rapid time in all economies. Problems such as the lack of liquidity have affected a number of economies around the world, as well as the Greek economy. The decrease in liquidity has resulted in a contraction of consumption, resulting in businesses experiencing significant loss of earnings and in some cases even loss. In the introduction to our thesis, we will refer to basic concepts about the purpose, content and structure of our thesis. In Chapter 1, we will discuss some introductory concepts about the economic crisis while outlining and summarising at the same time its main features, consequences and impacts. At the same time we will be conducting an international review of international developments in the economy since 2009, the year when the crisis has emerged until today. In Chapter 2, we focus on the emergence of the crisis in Greece in combination with the constant pathogens of its economy, which have made it extremely weak in the face of the international economic developments. Chapter 3 presents and examines how the financial crisis affected the business sector, paying particular attention to the problems they faced and to the expected hardships but also to the strategies that followed and to what extent they yielded, basing on a country which is a member of the Eurozone. We will be examining in detail, taking into account developments in all three productive sectors of the Greek economy( primary, secondary, tertiary). Chapter 4 analyses the changes brought about by the crisis in labor relations, taking into account the various legislative and institutional changes brought about by the crisis and the subsequent memoranda in the midst of a period of economic crisis for Greece. In the last chapter we outline the main conclusions. Chapter 5 deals with exactly how industrial relations were formed in Greece at the time of the economic crisis. At the same time, we focus on the major changes around labour relations while simultaneously highlighting and emphasizing the importance of human resources, in combination with how the financial crisis has impacted employees’ career development and career paths and how it has contributed to and influenced their careers in conjunction with their future growth, and we close the chapter by listing some key features and some conclusions. Then in Chapter 6 we refer to work in general and focusing more strongly on division and remodeling in the workplace in the midst of a crisis, on the effects of memoranda within the workplace we observe the levels of unemployment that have changed and fluctuated in general, and we are headed to a new workplace due to the crisis and the memoranda, we also compare wage levels with regard to labour costs and close by giving a comprehensive look back at the whole spectrum of the crisis period, concluding how all these changes affected the psychological factor. In Chapter 7 we do a survey using some statistics about our work and draw some conclusions about part-time employment in Greece for the period of 2008- 2019 and emerge the phenomenon of underemployment while simultaneously studying it more extensively according to our data. In the last chapter we outline the main conclusions.