Αντίξοες εμπειρίες παιδικής ηλικίας και χαρακτηρολογικό άγχος: μια ποσοτική μελέτη σε άτομα με ιστορικό ψυχοθεραπείας

Abstract

Η παρούσα μελέτη διερευνά τη σχέση μεταξύ αντίξοων εμπειριών παιδικής ηλικίας (ΑΕΠΗ) και χαρακτηρολογικού άγχους (trait anxiety) σε ενήλικο πληθυσμό. Η συλλογή δεδομένων πραγματοποιήθηκε μέσω των ερωτηματολογίων Adverse Childhood Experiences International Questionnaire (ACE-IQ) και State-Trait Anxiety Inventory (STAI), ενώ η στατιστική ανάλυση διεξήχθη με το SPSS. Για τη διερεύνηση της πρώτης ερευνητικής υπόθεσης (Η1), πραγματοποιήθηκε ανάλυση διακύμανσης (ANOVA), εξετάζοντας αν ο αριθμός των κατηγοριών αντίξοων εμπειριών διαφοροποιεί το χαρακτηρολογικό άγχος. Οι συμμετέχοντες κατηγοριοποιήθηκαν σε πέντε ομάδες βάσει του αριθμού των ΑΕΠΗ που είχαν βιώσει (κανένα ΑΕΠΗ έως και τέσσερις κατηγορίες ΑΕΠΗ που έχουν βιωθεί από το ίδιο άτομο). Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι δεν υπήρχε στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ των ομάδων (F=0,43, p=0,79). Η υψηλή τιμή p υποδηλώνει ότι ο αριθμός των κατηγοριών ΑΕΠΗ δεν επηρεάζει το επίπεδο του χαρακτηρολογικού άγχους, αντικρούοντας την αρχική υπόθεση. Για τη διερεύνηση της δεύτερης ερευνητικής υπόθεσης (Η2), πραγματοποιήθηκε ανάλυση t-test ανεξαρτήτων δειγμάτων, εξετάζοντας αν η παραμέληση σχετίζεται με υψηλότερο χαρακτηρολογικό άγχος σε σύγκριση με την οικογενειακή δυσλειτουργία. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι δεν υπήρχε στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ των δύο ομάδων (t=0,85, p=0,40), υποδεικνύοντας ότι η παραμέληση δεν αποτελεί ισχυρότερο προγνωστικό παράγοντα χαρακτηρολογικού άγχους σε σχέση με άλλες μορφές ΑΕΠΗ. Για τη διερεύνηση της τρίτης ερευνητικής υπόθεσης (Η3), πραγματοποιήθηκε t-test ανεξαρτήτων δειγμάτων, εξετάζοντας αν η χρονική περίοδος κατά την οποία βιώθηκαν οι ΑΕΠΗ επηρεάζει το επίπεδο του χαρακτηρολογικού άγχους. Οι συμμετέχοντες διαχωρίστηκαν σε δύο ομάδες: εκείνοι που βίωσαν ΑΕΠΗ στην πρώιμη παιδική ηλικία (0-9 ετών) και εκείνοι που τις βίωσαν στην εφηβεία (10-17 ετών). Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι συμμετέχοντες της δεύτερης ομάδας είχαν στατιστικά σημαντικά υψηλότερα επίπεδα χαρακτηρολογικού άγχους (t=-2,17, p=0,04), επιβεβαιώνοντας ότι οι τραυματικές εμπειρίες σε μεγαλύτερη ηλικία έχουν εντονότερη επίδραση λόγω της αυξημένης γνωστικής και συναισθηματικής αντίληψης. Για τη διερεύνηση της τέταρτης ερευνητικής υπόθεσης (Η4), πραγματοποιήθηκε t-test ανεξαρτήτων δειγμάτων, εξετάζοντας αν τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας (26-39 ετών) παρουσιάζουν υψηλότερο χαρακτηρολογικό άγχος σε σχέση με τα άτομα στην αναδυόμενη ενηλικίωση (18-25 ετών). Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι συμμετέχοντες με ΑΕΠΗ είχαν σημαντικά υψηλότερο μέσο όρο στο STAI σκορ (100,98 έναντι 71,61, t=0,27, df=98, p=0,02), επιβεβαιώνοντας τη θετική συσχέτιση μεταξύ ΑΕΠΗ και αυξημένου χαρακτηρολογικού άγχους στις μεγαλύτερες ηλικίες. Τα ευρήματα της μελέτης προσφέρουν νέα δεδομένα για τη μακροχρόνια επίδραση των ΑΕΠΗ στο άγχος, ενισχύοντας την ανάγκη για προληπτικές παρεμβάσεις ήδη από την παιδική ηλικία.The present study investigates the relationship between adverse childhood experiences (ACEs) and trait anxiety in an adult population. Data were collected using the Adverse Childhood Experiences International Questionnaire (ACE-IQ) and State-Trait Anxiety Inventory (STAI), and statistical analysis was conducted using SPSS. To investigate the first research hypothesis (H1), an analysis of variance (ANOVA) was conducted, examining whether the number of adverse experience varied with trait anxiety. Participants were categorised into five groups based on the number of ACEs they had experienced (no ACEs up to four categories of ACEs experienced by the same individual). Results showed that there was no statistically significant difference between groups (F=0.43, p=0.79). The high p value suggests that the number of ACEs categories does not affect the level of trait anxiety, contradicting the original hypothesis. To investigate the second research hypothesis (H2), an independent-samples t-test analysis was conducted, examining whether neglect was associated with higher trait anxiety compared to family dysfunction. Results showed that there was no statistically significant difference between the two groups (t = 0.85, p = 0.40), indicating that neglect is not a stronger predictor of characterological distress than other forms of ACEs. To investigate the third research hypothesis (H3), an independent samples t-test was conducted, examining whether the time period in which ACEs was experienced influenced the level of characterological anxiety. Participants were divided into two groups: those who experienced ACEs in early childhood (0-9 years) and those who experienced them in adolescence (10-17 years). Results showed that participants in the second group had statistically significantly higher levels of characterological distress (t = 2.17, p = 0.04), confirming that traumatic experiences at an older age have a stronger impact due to increased cognitive and emotional perception. To investigate the fourth research hypothesis (H4), an independent samples t-test was conducted, examining whether individuals who have experienced ACEs have higher levels of trait anxiety compared to those who have not experienced ACEs (Raposo et al, 2014). Results showed that participants with ACEs had significantly higher mean STAI scores (100.98 vs. 71.61, t = 0.27, df = 98, p = 0.02), confirming that experiencing ACEs is associated with higher levels of trait anxiety. The study findings provide new data on the long-term impact of ACEs on anxiety, reinforcing the need for preventive interventions as early as childhood.