Απάντηση στον Δημήτρη Α. Σωτηρόπουλο

Abstract

Στην κριτική ανάγνωση του βιβλίου μου Αφαίρεση και εμπειρία, ο Δημήτρης Α. Σωτηρόπουλος αναζητεί την πρακτική ευρετική αξία του επιχειρήματος που διατυπώνω και διερωτάται σε τι χρησιμεύει να αναλύσουμε άλλη μια φορά την γνωστή διάσταση λόγων και έργων στην πολιτική. Στο πνεύμα αυτό, πάντως, είναι διατεθειμένος όχι μόνον να δεχθεί καλόπιστα τις παραδοχές της φορμαλιστικής προσέγγισης που προτείνω, αλλά και να υιοθετήσει αρκετά από τα συμπεράσματα στα οποία καταλήγω. Σίγουρα, έχει την ευαισθησία να μη με διαβάσει σαν θιγμένος ιδεολόγος ο ίδιος – η προβλεπόμενη και εύκολη αντίδραση στο βιβλίο. Παραλείπει, ωστόσο, να συνδέσει τα κριτήρια της άμεσης χρησιμότητας με τα οποία κρίνει το κείμενο, προς τις βαθύτερες κατανοητικές φιλοδοξίες τις οποίες αυτό προσπαθεί να υπηρετήσει. Έτσι όμως, όπως φαίνεται από τις τέσσερις επιμέρους αντιρρήσεις που εγείρει, ο Σωτηρόπουλος οδηγείται σε τεμαχισμό και εντέλει σε μερική παρανόηση ενός επιχειρήματος, το οποίο παύει να είναι τέτοιο αν δεν αντιμετωπιστεί στην ολότητά του. Οι αντιρρήσεις του Δημήτρη Α. Σωτηρόπουλου είναι, καταρχάς, όλες εύλογες. Εντούτοις, ελπίζω ότι απαντώνται επίσης όλες, από τον ίδιο τον συλλογισμό που εκδιπλώνεται στο βιβλίο. Τούτο όμως είναι δυνατόν, μόνον αν ο συλλογισμός αυτός αντιμετωπιστεί ως αδιάλειπτο συνεχές και τα δεκαεπτά ανισομεγέθη κεφάλαια του βιβλίου διαβαστούν ως αναβαθμίδες ενός και του αυτού επιχειρήματος.In the critical reading of my book Abstraction and Experience, Dimitris A. Sotiropoulos seeks the practical heuristic value of the argument I formulate and wonders what purpose it serves to analyze once again the well-known dimension of words and deeds in politics. In this spirit, however, he is willing not only to accept in good faith the assumptions of the formalist approach I propose, but also to adopt many of the conclusions I reach. Certainly, he has the sensitivity not to read me as a wounded ideologist himself – the predictable and easy reaction to the book. He fails, however, to connect the criteria of immediate utility by which he judges the text to the deeper cognitive ambitions it attempts to serve. Thus, however, as evident from the four specific objections he raises, Sotiropoulos is led to fragmentation and ultimately to partial misunderstanding of an argument, which ceases to be such if not confronted in its entirety. The objections of Dimitris A. Sotiropoulos are, to begin with, all reasonable. Nevertheless, I hope they are also all answered by the very reasoning that unfolds in the book. This, however, is possible only if this reasoning is treated as an uninterrupted continuum and the seventeen unequal chapters of the book are read as steps of one and the same argument.