Ζητήματα οργάνωσης και δημοκρατίας στα κοινωνικά κινήματα: μια κριτική προσέγγιση με βάση το (Παγκόσμιο) Κοινωνικό Φόρουμ/Δίκτυο

Abstract

Τα κινηματικά φαινόμενα οδηγούν κάποιες φορές στην αλλαγή παραδείγματος. Κάτι αντίστοιχο επιχειρήθηκε με το Παγκόσμιο Κοινωνικό Φόρουμ (ως μελέτη περίπτωσης), αφού η εμφάνισή του απασχόλησε για δεκαετίες την οργανωτική σκέψη. Οι έννοιες δίκτυο και φόρουμ κυριάρχησαν ως διαδικασίες οργανωτικής συγκρότησης, χωρίς ωστόσο να λείψουν και άλλες εκδοχές. Εντοπίζεται πως η ακαδημαϊκή ενασχόληση με το θέμα οργάνωσης των κοινωνικών κινημάτων, αφυδατωμένη από τα συγκρουσιακά χαρακτηριστικά τους, οδηγήθηκε στην κατεύθυνση αφενός της μοντελοποίησης και του ισομορφισμού και αφετέρου της σύνδεσης της οργανωσιακής και κινηματικής θεωρίας σε μια γενικότερη οργανωσιακή θεωρία, όπου κινηματικές οργανώσεις και εταιρίες αντιμετωπίζονταν όλα ως οργανισμοί. Στην παρούσα εργασία επιχειρείται ένα φιλόδοξο εγχείρημα παρουσίασης όλων των οργανωτικών αντιλήψεων καθώς και βασικών «μοντέλων» λειτουργίας (οριζοντιότητα, συναίνεση ως τρόπος λήψης αποφάσεων κλπ) Οι παραπάνω παραδοχές δοκιμάζονται μέσα από την προβολή τους στην ίδια την λειτουργία του Π.Κ.Φ. για να αποδειχθεί πως το κοινωνικό πράττειν, πόρρω απέχει από τις μελετητικές κατασταλάξεις. Καθώς υπάρχει η αναγνώριση πως τα κοινωνικά κινήματα μπορούν να συμβάλλουν στην δημοκρατική διαδικασία επιχειρείται συμπερασματικά να εντοπιστούν στοιχεία τέτοια που ενθαρρύνουν την επιτέλεση του σκοπού τους, κυρίως μέσα από την πολιτικοποίηση αλλά και την οργανωτική (ανα) συγκρότηση.Kinematic phenomena sometimes lead to a paradigm shift. Something similar was attempted with the World Social Forum (as a case study), since its appearance occupied organizational thinking for decades. The concepts of network and forum dominated as organizational formation processes, without however missing other versions. It is found that the academic preoccupation with the issue of organization of social movements, dehydrated by their conflictual characteristics, led to the direction of modeling and isomorphism on the one hand and the connection of organizational and movement theory into a more general organizational theory, on the other, where movement organizations and companies were all treated as organizations. In this thesis, an ambitious attempt is made to present all organizational concepts as well as basic "models" of operation (horizontality, consensus as a way of decision-making, etc.) The above assumptions are tested through their projection on the operation of the W.S.F. itself, in order to prove that social practice is far from the study conclusions. As there is a recognition that social movements can contribute to the democratic process, an attempt is made to identify elements that encourage the achievement of their purpose, mainly through politicization but also through organizational (re)formation.