Φτώχεια και κοινωνική προστασία στην Ελλάδα και στην ΕΕ(15) την αυγή του 21ου αιώνα. Συγκρίσεις και τάσεις.

Abstract

Η εργασία αυτή διερευνά βασικές διαστάσεις της φτώχειας στην Ελλάδα και την ΕΕ( 15) αξιοποιώντας τα δεδομένα της έρευνας του Ευρωπαϊκού Πάνελ Νοικοκυριών (European Community Household Pane). Η σύγκριση του επιπέδου φτώχειας μεταξύ χωρών γίνεται συνήθως με βάση γραμμές σχετικής φτώχειας που υπολογίζονται σε επίπεδο χώρας υιοθετώντας τον ίδιο ορισμό. Με αυτό τον τρόπο όμως τα ποσοστά φτώχειας αντανακλούν τον βαθμό ανισότητας της διανομής του εισοδήματος μέσα σε κάθε χώρα, και δεν λαμβάνονται υπόψη οι διαφορές στο επίπεδο ευημερίας των κατοίκων μεταξύ των χωρών. Στην εργασία παρουσιάζονται επιπλέον συγκρίσιμες εκτιμήσεις του επιπέδου φτώχειας εφαρμόζοντας κοινές γραμμές φτώχειας για όλες τις χώρες της ΕΕ( 15). Έτσι καταδεικνύονται οι ακόμα μεγαλύτερες διαφορές μεταξύ των χωρών αυτών όσο αφορά το επίπεδο ευημερίας και φτώχειας των κατοίκων τους. Στο πλαίσιο της συγκριτικής ανάλυσης οι χώρες ομαδοποιούνται σε τέσσερις διακριτούς τύπους κοινωνικού κράτους, γεγονός που επιτρέπει τη διερεύνηση του βαθμού στον οποίο οι υπάρχουσες διαφορές στο επίπεδο φτώχειας μεταξύ των χωρών μπορούν να ερμηνευτούν από τις διαφορές στα συστήματα κοινωνικής προστασίας. Για την ανάλυση της αποτελεσματικότητας και των ιδιαιτεροτήτων των συστημάτων κοινωνικής προστασίας της κάθε χώρας (και φυσικά της Ελλάδας) έμφαση δίνεται στον αναδιανεμητικό ρόλο των κοινωνικών μεταβιβάσεων (συνολικά και κατά ομάδα).This paper explores key dimensions of poverty in Greece and the EU( 15) using data from the European Community Household Panel survey. The comparison of poverty levels between countries is usually made on the basis of relative poverty lines calculated at the country level using the same definition. However, in this way, poverty rates reflect the degree of inequality in income distribution within each country, and do not take into account differences in the level of well-being of residents between countries. The paper also presents comparable estimates of poverty levels by applying common poverty lines for all EU countries( 15). This demonstrates the even greater differences between these countries in terms of the level of well-being and poverty of their residents. In the context of the comparative analysis, countries are grouped into four distinct types of welfare state, which allows for the investigation of the extent to which existing differences in poverty levels between countries can be explained by differences in social protection systems. For the analysis of the effectiveness and specificities of the social protection systems of each country (and of course Greece), emphasis is given to the redistributive role of social transfers (overall and by group).