Ριζοσπαστική αριστερά, ο αντιφατικός κληρονόμος πολλών προγόνων

Abstract

Λίγα χρόνια πριν, ας πούμε το 2008, ένα αφιέρωμα κάποιου περιοδικού στην ευρωπαϊκή ριζοσπαστική αριστερά θα προκαλούσε, ενδεχομένως, το ενδιαφέρον ενός πολύ περιορισμένου κύκλου «μυημένων» αναγνωστών. Η πέραν της σοσιαλδημοκρατίας αριστερά στην Ευρώπη ήταν μια περιθωριακή δύναμη που με εξαίρεση σποραδικές εκλάμψεις δεν έμοιαζε ικανή να επηρεάζει τις μείζονες πολιτικές εξελίξεις. Στα λίγα αυτά χρόνια, όμως, και βοηθούσης της κρίσης που ενέσκηψε στη γηραιά μας ήπειρο, συνέβησαν γεγονότα που έκαναν ακόμη και τους ίδιους τους αριστερούς –ή ιδίως αυτούς– να τρίβουν τα μάτια τους. Η ελληνική περίπτωση, δηλαδή η ανάδειξη του ΣΥΡΙΖΑ σε κυρίαρχο πόλο του ελληνικού πολιτικού συστήματος και η άνοδός του στην εξουσία, αν και είναι η πιο εντυπωσιακή, δεν είναι η μοναδική. Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι το 2012, στις προεδρικές εκλογές της Γαλλίας, ο υποψήφιος του Μετώπου της Αριστεράς Ζαν-Λυκ Μελανσόν πέτυχε διψήφιο σκορ (11%) πιέζοντας από τα αριστερά τον κάπως άχρωμο υποψήφιο των σοσιαλιστών και νυν πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ∙ το 2013 στη Γερμανία, το Die Linke αναδείχθηκε σε τρίτη πολιτική δύναμη της χώρας με 8,6%∙ στις ευρωεκλογές του 2014 τα κόμματα της ριζοσπαστικής αριστεράς σημείωσαν άνοδο συνολικά∙ το 2015 οι Podemos στην Ισπανία κέρδισαν ουσιαστικά τους δήμους της Βαρκελώνης και της Μαδρίτης και αποτελούν ένα από τα μεγάλα ερωτηματικά για τις επερχόμενες εθνικές εκλογές∙ το ίδιο ισχύει στην Ιρλανδία, όπου το Sinn Féin διεκδικεί μια θέση ανάμεσα στα μεγάλα κόμματα της χώρας, ενώ στην Πορτογαλία σχηματίστηκε κυβέρνηση «πληθυντικής αριστεράς», με σύνθημα την αναστροφή της πολιτικής λιτότητας, από τους Σοσιαλιστές, το ριζοσπαστικό Μπλοκ της Αριστεράς και τους «παραδοσιακούς» πορτογάλους Κομμουνιστές.A few years ago, let's say in 2008, a magazine feature on the European radical left would have possibly attracted the interest of a very limited circle of "initiated" readers. The left beyond social democracy in Europe was a marginal force that, with the exception of sporadic flashes, did not seem capable of influencing major political developments. In these few years, however, and with the help of the crisis that befell our old continent, events occurred that made even the leftists themselves –or especially them– rub their eyes. The Greek case, namely the emergence of SYRIZA as the dominant pole of the Greek political system and its rise to power, although it is the most impressive, is not the only one. It suffices to think that in 2012, in the French presidential elections, the candidate of the Left Front Jean-Luc Mélenchon achieved a double-digit score (11%) pressuring from the left the somewhat colorless candidate of the socialists and current president François Hollande; in 2013 in Germany, Die Linke emerged as the third political force of the country with 8.6%; in the 2014 European elections the radical left parties recorded an overall rise; in 2015 Podemos in Spain essentially won the municipalities of Barcelona and Madrid and constitute one of the big question marks for the upcoming national elections; the same applies in Ireland, where Sinn Féin claims a position among the major parties of the country, while in Portugal a government of "plural left" was formed, with the slogan of reversing austerity policy, by the Socialists, the radical Left Bloc and the "traditional" Portuguese Communists.