Για το βιβλίο: Δήμητρα Μακρυνιώτη, Μικροί μάγειρες στη μικρή οθόνη. Παίζοντας με τη γνώση, την απόλαυση και τον κοινωνικό έλεγχο

Abstract

Είναι παράδοξο το φαγητό να αναδεικνύεται σε δημόσιο θέαμα, κυρίως από την τηλεόραση, σε μια εποχή βαθιάς οικονομικής κρίσης και σκληρής λιτότητας, όπου πολλοί συνάνθρωποί μας αναγκάζονται να εξασφαλίσουν την τροφή και άρα την επιβίωσή τους είτε από τα οργανωμένα συσσίτια είτε από τους κάδους των απορριμμάτων. Η παραδοξότητα αυτή εντείνεται και γίνεται πιο σύνθετη όταν στις εκπομπές μαγειρικής που κατακλύζουν κυριολεκτικά το τηλεοπτικό τοπίο εμπλέκονται και παιδιά. Το ζήτημα αυτό αρχικά προκαλεί αμηχανία, η οποία όμως διεγείρει το ερευνητικό ενδιαφέρον γι’ αυτό το πολιτισμικό φαινόμενο και τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει πέραν της μαγειρικής διαδικασίας. Τι μπορούμε να βρούμε να πούμε από μια κοινωνιολογική σκοπιά για ένα τηλεοπτικό διαγωνιστικό παιχνίδι μαγειρικής για παιδιά, όπως το Τζούνιορ Μάστερ Σεφ (στο εξής ΤΜΣ); Εκ πρώτης όψεως, όχι πολλά πράγματα, στην πραγματικότητα όμως, όπως αποδεικνύει η Δήμητρα Μακρυνιώτη, πολλά και ενδιαφέροντα. Πρώτα από όλα, διαπιστώνουμε ότι η τροφή δεν ικανοποιεί απλά βασικές βιολογικές ανάγκες. Έχει μια συμβολική αξία ως αναπόσπαστο μέρος των καθημερινών κοινωνικών δραστηριοτήτων μας. Στην πραγματικότητα το φαγητό αποτελεί ευκαιρία για κοινωνικές συναλλαγές και τελετουργικές πρακτικές, και κατά συνέπεια είναι ένα κοινωνικό πεδίο όπου αναπτύσσονται σχέσεις εξουσίας και συγκροτούνται ταυτότητες.It is paradoxical that food has emerged as a public spectacle, mainly through television, in an era of deep economic crisis and harsh austerity, where many of our fellow citizens are forced to secure their food and thus their survival either from organized soup kitchens or from garbage bins. This paradox intensifies and becomes more complex when children are involved in cooking shows that literally flood the television landscape. This issue initially causes discomfort, which however stimulates research interest in this cultural phenomenon and the impacts it may have beyond the cooking process. What can we find to say from a sociological perspective about a television cooking competition for children, such as Junior Master Chef (hereafter JMC)? At first glance, not much, but in reality, as Dimitra Makrynioti demonstrates, there is much of interest. First of all, we find that food does not simply satisfy basic biological needs. It has a symbolic value as an integral part of our daily social activities. In fact, food provides an opportunity for social transactions and ritualistic practices, and consequently it is a social field where power relations develop and identities are constructed.