Η επιλογή Προϊσταμένων Οργανικών Μονάδων στην Ελλάδα. Συγκλίσεις και αποκλίσεις με τις διαδικασίες στη Γαλλία, Ιρλανδία, Σουηδία και Κύπρο

Abstract

«…καμία σοβαρή προσπάθεια μεταρρύθμισης της διοίκησης δεν μπορεί να καρποφορήσει εάν δεν αντιμετωπιστεί αποφασιστικά το πρόβλημα της κομματικοποίησης». «Η Δημόσια Διοίκηση στη χώρα μας ενσαρκώνει και σήμερα ένα δυσλειτουργικό, γραφειοκρατικό και αναποτελεσματικό μηχανισμό, με υποτίμηση του παραγωγικού ανθρώπινου δυναμικού της, χωρίς σύγχρονες πολιτικές στελέχωσης…». «…για πρώτη φορά στη μεταπολιτευτική περίοδο της χώρας συγκροτείται ένα σύγχρονο, ολοκληρωμένο σύστημα διαδικασιών και τρόπου επιλογής και εξέλιξης του Στελεχιακού Δυναμικού της Δημόσιας Διοίκησης, με γνώμονα την Αρχή της Διαφάνειας, της Ισότητας και της Αξιοκρατίας».. Όπως και πολλές άλλες Εισηγητικές Εκθέσεις παλαιότερων νόμων, η Εισηγητική Έκθεση του ν. 4369/2016 περιγράφει με τα παραπάνω εδάφια τις παθογένειες της Δημόσιας Διοίκησης που εξακολουθούν να την ταλανίζουν και να καθορίζουν τη λειτουργία της μέχρι τις μέρες μας. Είναι λογικό κάθε νέος νόμος να επιδιώκει την προώθηση και εφαρμογή μεταρρυθμίσεων, προκειμένου να δοθούν πιο αποτελεσματικές λύσεις και να εξαλειφθούν τα προβλήματα που αποτελούν τροχοπέδη στη βελτίωση και στον εκσυγχρονισμό των διοικητικών διαδικασιών. Σε τι βαθμό έχουν εφαρμοστεί οι μεταρρυθμίσεις που προωθεί κατά καιρούς η πολιτική ηγεσία αναφορικά με τις διαδικασίες και τις μεθόδους επιλογής στελεχών για τις δημόσιες υπηρεσίες; Έχουν υιοθετηθεί κάποιες από τις αρχές του «Νέου Δημόσιου Μάνατζμεντ»; Είναι ικανοποιημένοι οι δημόσιοι υπάλληλοι σήμερα από τον τρόπο επιλογής των Προϊσταμένων; Είναι η μέθοδος που εφαρμόζεται διαφανής, δίκαιη και αξιοκρατική, ή εξακολουθεί να επηρεάζεται από πολιτικούς συνασπισμούς και κομματικά δίκτυα; Τι ισχύει σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Η ερευνητική αυτή προσπάθεια επιχειρεί να εξετάσει τα παραπάνω ζητήματα: - Μέσω της συγκριτικής μελέτης της νομοθεσίας από τη μεταπολίτευση μέχρι σήμερα. - Μέσω της εξέτασης της νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας των τελευταίων δεκαετιών. - Μέσω της συγκριτικής μελέτης των διαδικασιών επιλογής και διαχείρισης ανώτερων στελεχών που εφαρμόζονται σε τέσσερις άλλες χώρες, ήτοι στη Γαλλία, στην Ιρλανδία, στην Κύπρο και στη Σουηδία. Τέλος, κρίνεται ιδιαίτερα σημαντικό να διαφανεί με περισσότερη ακρίβεια η εικόνα της κατάστασης που επικρατεί στις υπηρεσίες του Δημοσίου σήμερα και να καταγραφούν οι απόψεις και οι προτάσεις των εν ενεργεία δημοσίων υπαλλήλων. Για το λόγο αυτό η συγκριτική αυτή μελέτη συνοδεύεται από τη διεξαγωγή έρευνας μέσω ερωτηματολογίου, με την εθελοντική συμμετοχή του υπηρετούντος προσωπικού σε ένα εύρος υπηρεσιών της Γενικής Κυβέρνησης, σε Υπουργεία, σε Ν.Π.Δ.Δ., σε Ανεξάρτητες Αρχές, σε Ο.Τ.Α. Α΄ και Β΄ Βαθμού."...no serious attempt at administrative reform can bear fruit unless the problem of politicization is decisively tackled." "The Public Administration in our country still embodies a dysfunctional, bureaucratic and ineffective mechanism that undervalues its productive human resources without modern staffing policies..." "...for the first time in the post-dictatorship period of the country, a modern, comprehensive system of procedures and methods for the selection and development of Senior Public Administration Personnel is being established, guided by the principles of Transparency, Equality and Meritocracy". The Explanatory Report of Law 4369/2016 outlines in the aforementioned paragraphs the persistent dysfunctions plaguing the Public Administration and shaping its operations to this day. It aims at promoting and implementing reforms to provide more effective solutions and eliminate problems that hinder the improvement and modernization of administrative procedures. To what extent have the reforms regarding the selection of senior executives been implemented? Have any of the principles of "New Public Management" been adopted? Are civil servants today satisfied with the current selection procedure of their Supervisors? Is the selection method currently applied transparent, fair, and meritocratic, or is it still influenced by political coalitions and party networks? What is the situation in other European Union countries? This research endeavor attempts to address the above issues focusing on: - the comparative study of the legislation from the post-dictatorship era to the present day, - the examination of case law of the Council of State over the past decades, - the comparative study of the senior officials selection and management procedures applied in four other countries, namely France, Ireland, Cyprus and Sweden. Finally, to gain a more accurate understanding of the current situation within public sector services and to record the views and suggestions of active civil servants, this comparative study is accompanied by a questionnaire-based survey, conducted with the voluntary participation of active civil servants across a wide range of Government Bodies, including Ministries, Legal Entities under Public Law, Independent Authorities, and Local Authorities.