Στρατιωτική ηγεσία σε περίοδο κρίσεως: η περίπτωση του πολέμου στα Φώκλαντ (1982)

Abstract

Η ηγεσία αποτελεί διαχρονικά την κινητήρια δύναμη ενός οργανισμού, από τις ένοπλες δυνάμεις μιας χώρας μέχρι την τελευταία επιχείρηση και ομάδα ανθρώπων που εργάζονται για την επίτευξη κοινού αποτελέσματος. Από τη δημιουργία των πρώτων κοινωνικών συνόλων και μέχρι τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η έννοια του ηγέτη ήταν συνυφασμένη με το συνδυασμό πολιτικών και στρατιωτικών ικανοτήτων στο πρόσωπο του αρχηγού του κράτους, αφού ο πόλεμος ήταν κατά βάση το εργαλείο επίτευξης των πολιτικών αντικειμενικών σκοπών της πόλης – κράτους, της αυτοκρατορίας και του εθνικού κράτους όπως είναι γνωστό σήμερα. Η τεχνολογική επανάσταση του 20ου αιώνα και η τεχνολογική εξέλιξη συνέβαλλαν στο διαχωρισμό της πολιτικής από τη στρατιωτική εξουσία, ενώ η τέχνη της ηγεσίας σταδιακά έγινε αντικείμενο εκμάθησης με σκοπό τη δημιουργία μικρότερων ή μεγαλύτερων ηγετών σε κάθε στρατιωτικό ή πολιτικό οργανισμό. Η περίπτωση του πολέμου των Φώκλαντ μάς έχει διδάξει ότι οι στρατιωτικοί ηγέτες δεν δρουν απομονωμένοι από το περιβάλλον στο οποίο δρουν, αλλά ο μηχανισμός λήψης αποφάσεων της στρατιωτικής ηγεσίας επηρεάζεται σημαντικά από τις κοινωνικές συνθήκες και το πολιτικό σύστημα κάθε χώρας. Στο πλαίσιο αυτό, το αυταρχικό καθεστώς της Αργεντινής επέδρασε σημαντικά στην ήττα της Αργεντινής για την κυριαρχία επί των νησιών Φώκλαντ, καθώς η επικρατούσα κουλτούρα δεν επέτρεψε στις ένοπλες δυνάμεις να επιδείξουν στο πεδίο της μάχης το μέγιστο των δυνατοτήτων τους, αλλά παρέμειναν εγκλωβισμένες στις εσωτερικές παθογένειες του δικτατορικού καθεστώτος. Από την άλλη, η προσέγγιση (στυλ) ηγεσίας των στρατιωτικών ηγετών σε επιχειρησιακό επίπεδο έχει σημαντικότατο αντίκτυπο στην απόδοση των μονάδων στη διεξαγωγή των επιχειρήσεων, με το ναύαρχο John “Sandy” Woodward να αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα παραδοσιακού αυταρχικού ηγέτη. Μπορεί το τελικό αποτέλεσμα να ήταν νικητήριο για τους Βρετανούς, ωστόσο το κόστος για την επίτευξή του ήταν δυσανάλογα μεγάλο σε σχέση με αυτό που θα μπορούσε να έχει, λόγω των δυσχερειών στο συντονισμό των ναυτικών, αεροπορικών και χερσαίων επιχειρήσεων που προκάλεσε το στυλ ηγεσίας του Βρετανού ναυάρχου. Το δίδαγμα που πήρε ο βρετανικός στρατός ήταν ότι ο καλός τακτικός διοικητής στο πεδίο της μάχης δεν συνεπάγεται και έναν εξίσου καλό διοικητή σε επιχειρησιακό επίπεδο, ιδιαίτερα στην περίπτωση των διακλαδικών επιχειρήσεων όπως αυτή του πολέμου των Φώκλαντ. Η ύπαρξη ενός μετασχηματιστικού διοικητή που θα καθορίσει το όραμά του για μια επιχείρηση και θα φροντίσει να το μεταλαμπαδεύσει στους υφιστάμενους διοικητές και στο επιτελείο του, με παράλληλη δυνατότητα πρωτοβουλίας κάθε διοικητή και επιτελή στο επίπεδό του βάσει των αρμοδιοτήτων του και στο πλαίσιο της αποστολής, αποτελούν σημεία - κλειδιά για μια επιτυχημένη επιχείρηση.Leadership has always been the driving force of an organization, from a country's armed forces to the latest business and team of people working to achieve a common result. From the creation of the first social groups until the Second World War, the concept of the leader was connected with the combination of political and military skills of the person of the head of state, since war was basically the tool for achieving the political objectives of the city-state, the empire and the nation state as it is known today. The technological revolution of the 20th century and the technological evolution contributed to the separation of political and military power, while the art of leadership gradually became a subject of learning, in order to create smaller or larger leaders in any military or political organization. The case of the Falklands War has taught us that military leaders do not act in isolation from the environment in which they operate, but the decision-making mechanism of military leadership is significantly influenced by the social conditions and political system of each country. In this regard, the authoritarian regime of Argentina had a significant influence on Argentina's defeat for sovereignty over the Falkland Islands, as the prevailing culture did not allow the armed forces to demonstrate their full potential in the battlefield, but they remained trapped in the internal pathologies of the dictatorial regime. On the other hand, the leadership style of military leaders at the operational level has a major impact on the performance of the units in conducting operations, with Admiral John "Sandy" Woodward exemplifying a traditional authoritarian leader. The final result may have been victorious for the British, but the cost of achieving it was disproportionately high compared to what it could have been, due to the difficulties in coordinating naval, air and land operations caused by the British Admiral's leadership style. The lesson learned by the British Army was that a good tactical commander in the battlefield does not imply an equally good commander at the operational level, particularly in the case of joint operations such as the Falklands War. Having a transformative commander who will define his vision for an operation and will try to pass it on to his existing commanders and staff are key points for a successful operation, while allowing each commander to initiate and staff at his level based on his responsibilities and within the framework of the mission.