Ζητήματα που προκύπτουν από τις σύγχρονες τάσεις διεθνοποίησης της αντεγκληματικής πολιτικής σε σχέση με την ποινική καταστολή και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων: η περίπτωση Guantanamo

Abstract

Η τρομοκρατία έχει αποτελέσει ζήτημα που έχει απασχολήσει κατ εξακολούθηση όλα τα μήκη και τα πλάτη της υφηλίου. Στο όνομα της παγκόσμιας ασφάλειας εκπονούνται πολιτικές πρόληψης και καταστολής του εγκλήματος που συχνά αντιβαίνουν την εφαρμογή των παγκοσμίως θεσμοθετημένων και κατοχυρωμένων ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Είναι γνωστό το δίλλημα που τίθεται μεταξύ ασφάλειας και ελευθερίας. Τα τελευταία χρόνια σημειώνεται έντονη στροφή προς κατασταλτικές μεθόδους αντιμετώπισης του εγκλήματος, με το αίσθημα της τιμωρητικότητας να κυριαρχεί, καθώς προβάλλεται το δίπολο ασφάλεια-ανασφάλεια, λόγω του πανικού που επικράτησε μετά την επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου του 2001. Στα πλαίσια της υποτιθέμενης ασφάλειας ή σύγχρονη ιστορία έχει να καταδείξει μαύρα παραδείγματα καταστρατήγησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Θα έλεγε κανείς ότι οι φυλακές του Guantanamo αποτελούν ίσως το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα. Οι κρατούμενοι στερούνται των δικαιωμάτων που υπαγορεύονται από το Διεθνές δίκαιο, όπου σύμφωνα με το άρθρο 5 της τρίτης Συνθήκης της Γενεύης πρέπει να παρουσιαστούν σε αρμόδιο Δικαστήριο, καθώς και των δικαιωμάτων που εγγυάται το Αμερικανικό Σύνταγμα στους εγκληματίες, όπως η αθωότητα μέχρι αποδείξεως του αντιθέτου και η προσαγωγή σε δίκη. Περίπου 600 άνθρωποι βρίσκονται φυλακισμένοι ως ύποπτοι για Τρομοκρατία εδώ 10 χρόνια, δίχως να έχουν δικαστεί ή να τους έχει αποδοθεί κάποια κατηγορία και δίχως την δυνατότητα νομικής κάλυψης ή οικογενειακών επισκέψεων. Η αμερικανική κυβέρνηση οχυρώνεται πίσω από τη δικαιολογία πως η κράτηση δεν υφίσταται σε αμερικανικό έδαφος και επομένως θεωρείται θέμα που εμπίπτει σε ομοσπονδιακή δικαιοδοσία. Στην παρούσα εργασία θα αναλυθούν οι τάσεις διεθνοποίησης της αντεγκληματικής πολιτικής όπως φαίνονται να εξελίσσονται και να επικρατούν τα τελευταία χρόνια στις παγκοσμιοποιημένες κοινωνίες, η ποινική καταστολή στη σημερινή της μορφή όπως εφαρμόζεται διεθνώς σε σχέση με διεθνή φαινόμενα εγκλημάτων με κυρίαρχη την τρομοκρατία, και τέλος το ζήτημα του Guantanamo, που ενώ έρχεται σε αντίθεση με τα ανθρώπινα δικαιώματα, φαίνεται πως θα μας απασχολεί για πολύ καιρό ακόμα, και οι πιθανότητες επίλυσης του διαφαίνονται ελάχιστες.