Προνοιακός πλουραλισμός: το παράδειγμα του προσφυγικού στη Λέσβο

Abstract

Το ρεύμα του προνοιακού πλουραλισμού αποτελεί μια από τις εκφάνσεις του πλουραλισμού, όπου το κράτος παύει να είναι ο αποκλειστικός παραγωγός και πάροχος της κοινωνικής προστασίας, διαμορφώνοντας έτσι ένα μεικτό σύστημα. Ιδίως από την οικονομική ύφεση του 2008 και έπειτα, η ραγδαία αύξηση των κοινωνικών αναγκών οδήγησε σε μεγαλύτερη υποχώρηση του κράτους πρόνοιας και, εν τέλει, στην υποκατάστασή του από την κοινωνία της πρόνοιας. Το πρόβλημα, όμως, έγκειται στο γεγονός ότι το κράτος τις τελευταίες δεκαετίες έχει μια αναιμική, υπολειμματική παρουσία στην κοινωνική πολιτική, η οποία επιτείνει τις αδυναμίες, ενώ ανεπίσημοι φορείς, κυρίως οι ΜΚΟ, έρχονται να επωμιστούν το βάρος και επιχειρούν να καλύψουν ορισμένα από τα κενά που αφήνει το κράτος. Η διαπίστωση αυτή έρχεται να επιβεβαιωθεί από την παρούσα εργασία, όπως αναδεικνύεται μέσα από το παράδειγμα της διαχείρισης του προσφυγικού ζητήματος στο νησί της Λέσβου τα τελευταία έξι χρόνια. Η προσφυγική κρίση του 2015 και οι χειρισμοί του ελληνικού κράτους δείχνουν με τον πιο σαφή τρόπο ότι το κοινωνικό κράτος δεν κατάφερε, αλλά ούτε και θέλησε, να ανταποκριθεί επαρκώς στις νέες κοινωνικές συνθήκες. Το προσφυγικό φαίνεται να αποτελεί ένα πεδίο που αντανακλά σε σημαντικό βαθμό την ανάδυση νέου παραδείγματος για την κοινωνική πολιτική στην Ελλάδα.The trend of welfare pluralism is one dimension of pluralism, where the state ceases to be the exclusive producer and provider of social protection, thus forming a mixed system. Especially since the economic crisis of 2008, the rapid increase in social needs led to a greater retreat of the welfare state and, after all, to its replacement by the welfare society. The issue, however, lies in the fact that the state in recent decades has an anemic, residual presence in social policy, which exacerbates weaknesses, while informal actors, mainly NGOs, come to shoulder the burden and to fill in some of the voids left by the state. This ascertainment is validated by the present essay, as shown by the example of the handling of the refugee crisis on the island of Lesvos for the last six years. The refugee crisis of 2015 and its management by the Greek state shows in the clearest way that the welfare state failed, nor did it want, to sufficiently respond to the new social conditions. The refugee field seems to constitute an area that significantly reflects the emergence of the new paradigm of social policy in Greece.