Η κοινωνική αναπαράσταση του εγκληματία μέσα από τον ημερήσιο τύπο

Abstract

Η παρούσα εργασία αποτελεί απόπειρα εξέτασης της εικόνας που διαμορφώνουν τα Μ.Μ.Ε. για το εγκληματικό φαινόμενο. Ειδικότερα μελετάται μέσα από τον ημερήσιο τύπο (εξέταση τριών εφημερίδων ημερήσιου τύπου για το χρονικό διάστημα Ιανουάριος -Οκτώβριος 2005) ο τρόπος που προβάλλονται τα δυο εμπλεκόμενα μέρη της εγκληματικής πράξης εγκληματίας και θύμα. Σε θεωρητικό επίπεδο εξετάστηκαν οι θεωρίες που διέπουν τις μαζικές επικοινωνίες καθώς και το πλαίσιο διαμόρφωσης της κοινής γνώμης. Παράλληλα έγινε αναφορά στην έννοια της επικινδυνότητας αφού το εγκληματικό φαινόμενο ερμηνεύεται μέσα από τους όρους της ασφάλειας ή της ενδεχόμενης απειλής της ζωής των κοινωνών και αποστασιοποιείται από την αποκλειστική εννοιολόγηση στο πλαίσιο της παραβίασης των νόμων. Παρατέθηκαν επιπλέον οι κατηγοριοποιήσεις του εγκλήματος της ανθρωποκτονίας από πρόθεση ενώ διατυπώθηκαν και οι βιολογικές, ψυχολογικές και κοινωνιολογικές προσεγγίσεις ώστε να γίνει φανερή η αναπαράσταση του εγκληματία μέσα από τις παραπάνω θεωρήσεις. Σκοπό της εργασίας αποτέλεσε η κατάδειξη της διαιώνισης ενός παρωχημένου μοντέλου προσέγγισης του εγκλήματος προϊόν της παραδοσιακής εγκληματολογικής σκέψης που εντοπίζει τις αιτίες της εγκληματογένεσης πρωτίστως στους ατομικούς παράγοντες. Επίσης επιχειρήθηκε ο εντοπισμός των στοιχείων που τεκμηριώνουν τη θέση ότι τα άτομα που εγκληματούν διέπονται από ιδιαίτερα ατομικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά και αποτελούν μια ξεχωριστή κοινωνική ομάδα η οποία έρχεται σε αντίθεση από εκείνη των νομοταγών πολιτών. Η ποιοτική (και ποσοτική) ερμηνεία των κατηγοριών σε συνάρτηση με τις θεωρητικές υποθέσεις που διατυπώθηκαν οδηγεί σε συμπεράσματα που αφορούν την προβολή από τον Τύπο των πλέον βίαιων εγκλημάτων με τρόπο γλαφυρό και υπερβολικό που συντελεί στην καλλιέργεια του φόβου του εγκλήματος , την προσπάθεια του Τύπου να διαμορφώσει συγκεκριμένη στάση απέναντι στον εγκληματία, την τάση του τύπου να παρουσιάζει το έγκλημα μέσα από τα πρόσωπα των εγκληματιών και των θυμάτων. Λέξεις «κλειδιά» της παρούσας διπλωματικής εργασία αποτελούν η μαζική επικοινωνία, η μετάδοση γνώσης για την εγκληματικότητα μέσα από τα Μ.Μ.Ε., η ανθρωποκτονία από πρόθεση.