Ο καθορισμός του καθεστώτος πρόσφυγα υπό το πρίσμα του διεθνούς και του ενωσιακού δικαίου: ρήτρες υπαγωγής και αποκλεισμού: δια-δικαιδοτικές νομολογιακές προσεγγίσεις

Abstract

Η παρούσα διδακτορική διατριβή μελετά τα κριτήρια για την υπαγωγή των αιτούμενων διεθνούς προστασίας στο καθεστώς του πρόσφυγα και ειδικότερα τις ρήτρες υπαγωγής και τις ρήτρες αποκλεισμού από την εν λόγω διεθνή προστασία. Οι ρήτρες υπαγωγής καθορίζουν τις προϋποθέσεις που πρέπει να συγκεντρώνει ένα πρόσωπο, προκειμένου να χαρακτηριστεί πρόσφυγας και συνιστούν τη θετική βάση για την αναγνώριση του καθεστώτος πρόσφυγα. Οι ρήτρες αποκλεισμού έχουν αρνητική σημασία καθώς περιλαμβάνουν τις περιπτώσεις υπό τις οποίες ένα πρόσωπο, παρά του ότι ανταποκρίνεται στα θετικά κριτήρια που προβλέπουν οι ρήτρες υπαγωγής, εντέλει αποκλείεται από το καθεστώς του πρόσφυγα. Η μελέτη των ανωτέρω ρητρών εκκινεί από τη Σύμβαση για το Καθεστώς των προσφύγων του 1951, η οποία αποτελεί το ισχύον διεθνές νομοθετικό πλαίσιο και στη συνέχεια εκτείνεται στον ενωσιακό δίκαιο και ειδικότερα στην Οδηγία 2011/95/ΕΕ σχετικά με τις απαιτήσεις για την αναγνώριση των υπηκόων τρίτων χωρών ή των απάτριδων ως δικαιούχων διεθνούς προστασίας, για ένα ενιαίο καθεστώς για τους πρόσφυγες ή για τα άτομα που δικαιούνται επικουρική προστασία και για το περιεχόμενο της παρεχόμενης προστασίας.This doctoral dissertation studies the criteria for the inclusion of applicants for international protection in refugee status and in particular the inclusion clauses and exclusion clauses from such international protection. The inclusion clauses define the conditions that a person must fulfill in order to qualify as a refugee and constitute the positive basis for the recognition of refugee status. The exclusion clauses have a negative meaning as they define the conditions under which a person will be excluded from the refugee status, although it meets the positive criteria provided for by the inclusion clauses. The study of these clauses starts from the 1951 Refugee Convention, which is the current international legislative framework and extends to the existing EU Law and in particular Directive 2011/95/EU of the European Parliament and of the Council of 13 December 2011 on standards for the qualification of third-country nationals or stateless persons as beneficiaries of international protection, for a uniform status for refugees or for persons eligible for subsidiary protection, and for the content of the protection granted (recast).