Η ανασυγκρότηση της αισθητικότητας και το πρόβλημα της ιστορίας: από τον Φώυερμπαχ στο νεαρό Μαρξ

Abstract

Στόχος αυτής της μελέτης είναι να παρουσιάσει και να αποτιμήσει την επιρροή του Λουδοβίκου Φώυερμπαχ στη νεανική σκέψη του Μαρξ, και με αυτό τον τρόπο να προβάλλει πτυχές της μαρξικής θεωρίας τις οποίες κρίνουμε πως δεν έχει αναδείξει επαρκώς η ελληνική έρευνα. Στην παρούσα μελέτη υποστηρίζουμε ότι μέσα από την κριτική αντιπαράθεση με τον υλισμό του Φώυερμπαχ αναδύονται βασικές αρχές της μαρξικής θεωρίας, η σημασία των οποίων δεν περιορίζεται στο πρώιμο έργο του Μαρξ αντίθετα επεκτείνεται και στη μετέπειτα κριτική της πολιτικής οικονομίας. Στο πλαίσιο αυτής της μελέτης, δίνουμε έμφαση κυρίως στη συγκρότηση της ανθρώπινης αισθητικότητας, μια έννοια που, αν και σημαντική για το κριτικό εγχείρημα του Φώυερμπαχ, ανανοηματοδοτείται από το νεαρό Μαρξ διαμέσου μιας έννοιας ιστορικότητας.The aim of this study is to present and evaluate Ludwig Feuerbach's influence on the young Marx, thus highlighting certain aspects of Marxist theory that have not been sufficiently acknowledged in Greece. In this study we argue that through the critical confrontation with Feuerbach’s materialism, basic principles of Marxist theory emerge, the importance of which extends to the subsequent critique of political economy. In the context of this study, we mainly emphasize the formation of human sensuousness, a concept that, essential though it may be to Feuerbach’s critical philosophy, is redefined in Marx’s favour through a concept of historicity.