ΑΕΠ και άλλοι δείκτες ευημερίας: επισκόπηση της βιβλιογραφίας και συσχέτιση με το οικολογικό αποτύπωμα των χωρών

Abstract

Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν αποτελεί τον πλέον επικρατέστερο και πιο δημοφιλή από τους οικονομικούς δείκτες. Παρόλες τις προσπάθειες του ΑΕΠ να ανταποκριθεί στις ανάγκες του κοινωνικού κράτους, παραμένει εξ ορισμού ένας δείκτης που μετρά την οικονομία αλλά δεν μπορεί να δώσει ξεκάθαρη εικόνα για την ευημερία ενός κράτους. Όμως η ευημερία είναι μια έννοια που δεν μπορεί να εκφραστεί μόνο με χρηματοοικονομικούς όρους, γεγονός που οδηγεί στη δημιουργία νέων δεικτών έτσι ώστε να περικλείουν κάθε διαφορετική πτυχή της. Η παρούσα διπλωματική ασχολείται σε πρώτο επίπεδο με την έννοια ενός δείκτη ευημερίας καθώς και τα χαρακτηριστικά που πρέπει να διαθέτει ώστε να θεωρείται «καλός» και αξιόπιστος. Στην συνέχεια επιχειρείται ο διαχωρισμός μεταξύ υποκειμενικών και αντικειμενικών δεικτών τονίζοντας την σπουδαιότητα των υποκειμενικών στοιχείων στη μέτρηση της ευημερίας. Υπάρχουν ήδη πολλά σύνολα δεικτών και φαίνεται ότι κάθε χρόνο αναπτύσσονται νέα. Αυτό υποδηλώνει ότι είτε κανένα δεν είναι απολύτως επαρκές ή ότι κάθε σύνολο εξυπηρετεί περισσότερο ή λιγότερο διαφορετικό σκοπό. Η έρευνα, λοιπόν μας οδήγησε στην εύρεση εναλλακτικών δεικτών που φαίνεται να στοχεύουν στην βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη με γνώμονα την ευημερία των ατόμων και την μείωση του οικολογικού αποτυπώματος. Οι δείκτες αυτοί αναλύθηκαν χωρίς να παραλειφθεί η αναφορά στη χρησιμότητά τους, την μεθοδολογία τους αλλά και την κριτική που τους έχει ασκηθεί κατά καιρούς. Τέλος, με βάση τα δεδομένα που συλλέξαμε καταλήγουμε ότι υπάρχει ανάγκη να υπάρξει στροφή προς μια βιώσιμη κοινωνία δηλαδή μια κοινωνία οικονομικά βιώσιμη, περιβαλλοντικά υγιή, και κοινωνικά υπεύθυνη.Gross Domestic Product is the most prevalent and popular of the existing economic indicators. Despite the efforts of GDP to meet the needs of the welfare state, it remains by definition an indicator that measures the economy but cannot give a clear picture of the welfare of people. But welfare is a concept that cannot be expressed only in financial terms, which leads to the creation of new indicators that encompass various aspects of human welfare as well. This thesis deals first with the concept of an index and the characteristics it must possess in order to be considered "good" and reliable. Then, emphasis is placed on the separation between subjective and objective indicators highlighting the importance of subjectivity in measuring human well-being. Many sets of indicators already exist, and it seems that every year new ones are being developed. This suggests that either none is entirely adequate, or that each set serves a more or less different purpose. Eventually, the research led us to alternative indicators that seem to aim for sustainable economic growth with a view to the well-being of individuals and the reduction of the ecological footprint. These indicators have been analysed and we have given emphasis on their usefulness, methodology and criticism from time to time. Finally, based on the data we have collected, we conclude that there is a need for a shift towards a sustainable society, i.e. a society that is economically viable, environmentally “healthy” and socially responsible.