Η πρόσβαση των αστέγων σε υπηρεσίες υγείας

Abstract

Το δικαίωμα στην στέγαση και το δικαίωμα στην υγεία αποτελούν δύο καθολικά ανθρώπινα δικαιώματα με βάση την Οικουμενική Διακήρυξη των Ηνωμένων Εθνών. Αντίστοιχα, η έλλειψη στέγης αποτελεί μία σημαντική πρόκληση για τη δημόσια υγεία των προηγμένων κρατών καθώς επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Σκοπός της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι η διερεύνηση των παραγόντων που εμποδίζουν την πρόσβαση των άστεγων πληθυσμών σε υπηρεσίες υγείας στοχεύοντας στην ανάδειξη των ανισοτήτων που αντιμετωπίζουν οι άστεγοι τόσο στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας όσο και στη δευτεροβάθμια. Η αστεγία και ο ταυτόχρονος αποκλεισμός από τις υπηρεσίες υγείας αποτελούν ένα σύνθετο κοινωνικό πρόβλημα που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι σύγχρονες κοινωνίες μέσα από ένα πλουραλιστικό σύστημα κοινωνικής προστασίας. Τα ερευνητικά ερωτήματα που επιδιώκεται να απαντηθούν είναι τα εξής: Πώς οι κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες όπως η κατάσταση έλλειψης στέγης, το χαμηλό εισόδημα, κ.α συνδέονται με την πρόσβαση στην υγεία; Πώς η συνθήκη της αστεγίας επηρεάζει το επίπεδο υγείας; Ποιος είναι ο αντίκτυπος του αποκλεισμού από το σύστημα υγείας στους αστέγους; Ποιος είναι ο ρόλος των κοινωνικών επιστημόνων στην διαχείριση του αποκλεισμού; Για την διεξαγωγή της μελέτης θα επιχειρηθεί βιβλιογραφική επισκόπηση αλλά και έρευνας πεδίου με την χρήση μεθόδων ποιοτικής έρευνας. Τέλος, η έρευνα ανέδειξε τις συστηματικές αποτυχίες του ελληνικού κράτους να καλύψει τις πολύπλευρες ανάγκες των αστέγων ενώ η διακριτική ευχέρεια των επαγγελματιών στο πεδίο φαίνεται να διαδραματίζει κομβικό ρόλο στην πρόσβαση των αστέγων στις υπηρεσίες υγείας.The right to housing and the right to health are two universal human rights based on the Universal Declaration of Human Rights by the United Nations. Homelessness represents a significant public health challenge for advanced nations, as it affects millions of people worldwide. The aim of this thesis is to explore the factors that hinder homeless populations from accessing healthcare services, with the goal of highlighting the inequalities faced by the homeless both in primary and secondary healthcare. Homelessness and simultaneous exclusion from healthcare services constitute a complex social problem that modern societies must address through a pluralistic system of social protection. The research questions that this study seeks to answer are as follows: How are socioeconomic factors, such as homelessness and low income, linked to access to healthcare? How does the condition of homelessness affect the level of health? What is the impact of exclusion from the healthcare system on the homeless? What role do social scientists play in managing exclusion? The study will be conducted through a combination of literature review and field research using qualitative research methods. Ultimately, the research highlighted the systematic failures of the greek state to meet the multifaceted needs of the homeless, while the discretion exercised by professionals in the field appears to play a crucial role in the homeless population's access to healthcare services.