Για το βιβλίο: Παντελής Λέκκας, Αφαίρεση και εμπειρία: μια φορμαλιστική θεώρηση του ιδεολογικού φαινομένου

Abstract

Κανονικά, δεδομένου ότι σε αντίθεση με τα περισσότερα ευρωπαϊκά κομματικά συστήματα το ελληνικό σύστημα περιλαμβάνει πλέον κόμματα που καλύπτουν όλο το φάσμα των ιδεολογιών του 20ού αιώνα, από τον ναζισμό έως και τον σταλινικό μαρξισμό, περνώντας ενδιαμέσως από τον νεοφιλελευθερισμό, τη σοσιαλδημοκρατία και τον κινηματικό σοσιαλισμό, θα έπρεπε διαρκώς να συζητάμε για τις πολιτικές ιδεολογίες. Και τούτο, ανεξάρτητα από το ερώτημα αν οι ψηφοφόροι της Χρυσής Αυγής είναι ναζιστές ή αν τα ελληνικά κόμματα είναι αυθεντικοί εκπρόσωποι της μιας ή της άλλης ιδεολογίας. Το ερώτημα προς συζήτηση θα έπρεπε να είναι με ποιους τρόπους τα κόμματα και οι οπαδοί τους συμβιβάζουν τις «αφαιρέσεις» τους με τις «εμπειρίες» τους. Αυτό είναι ένα από τα κύρια ερωτήματα του τελευταίου βιβλίου του Παντελή Λέκκα. Ο συγγραφέας δεν ασχολείται με τις διαμάχες των ελληνικών κομμάτων αλλά, όπως γράφει στην πρώτη σελίδα του βιβλίου, απορεί με γνήσιο θεωρητικό ενδιαφέρον για «την απόσταση λόγων και έργων στην πολιτική» (σ. 1). Απορεί, επίσης, και επιδιώκει να κατανοήσει με τα εργαλεία της κοινωνιολογικής θεωρίας και της ιστορικής κοινωνιολογίας το πώς οι εμπλεκόμενοι σε διαμάχες επιμένουν στις εμμονές τους και δεν αναγνωρίζουν την οπτική γωνία και τα δεδομένα που τους παρέχουν οι συνομιλητές τους. Εμμένουν στις «αφαιρέσεις» τους, προσαρμόζοντας τις «εμπειρίες» τους, ερμηνεύοντάς τις δηλαδή με τρόπο που οι «αφαιρέσεις» να μένουν σχεδόν άτρωτες. Γι’ αυτό και ο τίτλος του βιβλίου είναι «αφαίρεση και εμπειρία».

Normally, given that in contrast to most European party systems the Greek system now includes parties that cover the entire spectrum of 20th-century ideologies, from Nazism to Stalinist Marxism, passing through neoliberalism, social democracy and movement socialism, we should constantly be discussing political ideologies. And this, regardless of the question of whether Golden Dawn voters are Nazis or whether Greek parties are authentic representatives of one ideology or another. The question for discussion should be in what ways parties and their supporters reconcile their "abstractions" with their "experiences". This is one of the main questions of Pantelis Lekkas's latest book. The author does not deal with the disputes of Greek parties but, as he writes on the first page of the book, wonders with genuine theoretical interest about "the distance between words and deeds in politics" (p. 1). He also wonders and seeks to understand with the tools of sociological theory and historical sociology how those involved in disputes persist in their obsessions and do not recognize the perspective and data provided to them by their interlocutors. They persist in their "abstractions", adapting their "experiences", that is, interpreting them in a way that leaves the "abstractions" almost invulnerable. This is why the title of the book is "abstraction and experience".