Το ζήτημα της θαλάσσιας ρύπανσης από πλαστικό και το καθεστώς διακυβέρνησης σε διεθνές και περιφερειακό επίπεδο

Abstract

Η παραγωγή και κατανάλωση πλαστικού τις τελευταίες δεκαετίες μεγιστοποιήθηκε ραγδαία ενώ τα περισσότερα από τα προϊόντα που χρησιμοποιούμε στην καθημερινότητα μας είναι κατασκευασμένα από πλαστικό. Ωστόσο οι από την μια πλευρά οι μη υπεύθυνη καταναλωτική συμπεριφορά και οι ανεπάρκειες στον τομέα διαχείρισης αποβλήτων από την άλλη είχαν ως συνέπεια την συνεχή απελευθέρωση πλαστικών απορριμμάτων στο φυσικό περιβάλλον με τελικό αποδέκτη τους ωκεανούς και τις θάλασσες. Τα πλαστικά απορρίμματα συσσωρεύονται συνεχώς στο θαλάσσιο περιβάλλον καθιστώντας με το τρόπο αυτό το ζήτημα των θαλασσίων πλαστικών απορριμμάτων ως ένα από τα σημαντικότερα αναδυόμενα περιβαλλοντικά προβλήματα. Η διεθνής κοινότητα και τα κράτη έχουν αναγνωρίσει το μέγεθος προβλήματος και εργάζονται με σκοπό την ανάπτυξη του κατάλληλου ρυθμιστικού πλαισίου για την αποτελεσματική διακυβέρνηση του. Τόσο σε διεθνές όσο και σε περιφερειακό επίπεδο έχουν αναπτυχθεί και εξελίσσονται ρυθμιστικά καθεστώτα τα οποία προσπαθούν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα των θαλάσσιων πλαστικών απορριμμάτων στο πλαίσιο της βιώσιμης ανάπτυξης. Σε περιφερειακό επίπεδο μελετώνται οι ευρωπαϊκές περειφερειακές θάλασσες με ιδιαίτερη έμφαση στην Μεσόγειο. Επιπλέον εξετάζεται και το ρυθμιστικό πλαίσιο που έχει θεσπίσει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Μέσα από την μελέτη τους φαίνεται ότι συνιστούν ένα αρκετά αναπτυγμένο και προωθημένο σύστημα διακυβέρνησης το οποίο όμως δεν έχει φέρει τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Για τον λόγο αυτό κρίνεται αναγκαία η μετάβαση σε ένα νέο σχήμα ρυθμιστικού πλαισίου με παγκόσμιο χαρακτήρα και αυξημένο βαθμό δεσμευτικότητας.The production and consumption of plastic from the last decades has been maximized rapidly, while most of the products we use in our everyday life are made of plastic. However, on the one hand, unresponsive consumer behavior and deficiencies in waste management have resulted in the continuous release of plastic litter into the natural environment with final recipient of the oceans and seas. Plastic litter is continuously accumulating in the marine environment, thus making the issue of marine plastic debris one of the most important emerging environmental problems. The international community and states have recognized the scale of the problem and are working towards developing the appropriate regulatory framework for its effective governance. At both international and regional level, regulatory regimes have been developed and evolved to manage the problem of marine plastic debris in the context of sustainable development. At the regional level, European regional seas are being studied with particular emphasis on the Mediterranean Sea. In addition, the regulatory framework adopted by the European Union is also being considered. Through their study, they appear to be a well-developed and advanced governance system. However it has not bring the expected results. Therefore, it is necessary to develop a new scheme global regulatory framework and an increased rate of binding.