Οι συνέπειες από τη διατήρηση ή την αλλαγή χρήσης διατηρητέων ακινήτων

Abstract

Στα πλαίσια της προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς, μεμονωμένα κτήρια ή σύνολα κτηρίων στον αστικό χώρο χαρακτηρίζονται ως «διατηρητέα», για λόγους ιστορικούς, αισθητικούς ή αρχιτεκτονικούς με στόχο τη διάσωση, την συντήρηση αλλά και την λειτουργική ένταξή τους στο σύγχρονο περιβάλλον. Η νομική αυτή διαδικασία, επαρκώς κατοχυρωμένη τόσο στο διεθνές όσο και στο εθνικό δίκαιο, αλλά και στην παγκόσμια επιστημονική κοινότητα, δημιουργεί μια σειρά από περιορισμούς αλλά και δυναμικές στα συγκεκριμένα αυτά ακίνητα ή σύνολα ακινήτων, οι οποίες φαίνεται τελικά να επιδρούν εξόχως θετικά, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, στην οικονομική τους αξία. Στην παρούσα εργασία αναπτύσσεται συνοπτικά η έννοια της διατήρησης της πολιτιστικής κληρονομιάς στην τρέχουσα διεθνή και ελληνική πρακτική, οι αρχές προστασίας όπως έχουν διαμορφωθεί διεθνώς αλλά και ειδικότερα στον ελληνικό χώρο, καθώς και οι επιπτώσεις της κήρυξης ενός κτηρίου ως διατηρητέου στο ίδιο το ακίνητο. Επιπλέον αναπτύσσεται η θεμελίωση μιας οικονομικής θεωρίας με ποιοτικό προσδιορισμό εκείνων των παραγόντων, που σε συνδυασμό με το παραπάνω ισχυρό νομικό πλέγμα προστασίας, οδηγούν στην αύξηση της οικονομικής αξίας των διατηρητέων κτηρίων σε μια ικανού μεγέθους αγορά.

In the context of cultural heritage legislation, buildings or groups of buildings are being designated as ‘protected’ on account of historical, aesthetic, or architectural reasons with the aim of safeguarding, preserving, as well as functionally integrating such buildings in the texture of contemporary urban environments. The legal process underlying such designations, which has been sufficiently secured at the level of national and international law, as well as within the global academic community, sets out a series of restrictions and potential for this type of real estate that under certain conditions seems to ultimately bear a positive impact on their economic value. The present study starts by briefly reviewing the concept and principles of cultural heritage legislation in the context of its current implementation at international level as well as at national level, with particular focus on the case of Greece, while also assessing its implications. The study moves on to propose an economic theory based on the qualitative designation of key factors, which in combination with the aforementioned legal framework of cultural heritage, can potentially contribute to the increase of ‘protected’ buildings’ economic valuation in markets of an adequate size.