Το τρίπτυχο μιας ιδιότυπης μονήρους αγανάκτησης. Για την «τριλογία της κρίσης» του Πέτρου Μάρκαρη

Abstract

Κατά πόσον οι δύσκολοι καιροί τροφοδοτούν την καλλιτεχνική δημιουργία και ειδικότερα τη λογοτεχνία; Και αν ναι, με τι χρονικές υστερήσεις κάτι τέτοιο συμβαίνει; Λέγεται συχνά πως ιστορικά πρωτόγνωρες αλλαγές, κρίσεις και ανακατατάξεις φέρνουν μεν δυστυχία, αλλά γεννάν και αριστουργήματα. Η πρόσφατη ελληνική εμπειρία, μέχρι πρόσφατα τουλάχιστον, δεν μοιάζει να πιστοποιεί κάτι τέτοιο. Η υπό παρουσίαση παραγωγή του πολυδιαβασμένου και πολυμεταφρασμένου συγγραφέα αστυνομικών ιστοριών Πέτρου Μάρκαρη αποτελεί μια σαφώς ενδιαφέρουσα καταγραφή της περιόδου που ζούμε. (Αν και έχω εκτιμήσει περισσότερο προηγούμενες ιστορίες του, όπως λ.χ. αυτές που διαδραματίζονται στη γενέτειρά του Κωνσταντινούπολη). Ο συγγραφέας, που τιμήθηκε πρόσφατα με το «Μετάλλιο Γκαίτε 2013» για την εξαιρετική προσφορά του στη γερμανική γλώσσα και τις διεθνείς πολιτιστικές σχέσεις ως «διαμεσολαβητής» των ελληνογερμανικών σχέσεων, πράγματι διατηρεί μια καθαρή, αναλυτική ματιά στη δύσκολη εποχή μας. Η Τριλογία της Κρίσης απαρτίζεται από τρία διακριτά βιβλία που εκδόθηκαν διαδοχικά το 2010, το 2011 και το 2012. Οι τίτλοι τους είναι ευρηματικοί και εύγλωττοι: Ληξιπρόθεσμα Δάνεια, Περαίωση, και Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία. Στο πρώτο μέρος της τριλογίας έχουμε αποκεφαλισμούς τραπεζιτών, στο δεύτερο δηλητηριάζονται φοροφυγάδες, στο τελευταίο δολοφονούνται σημαίνοντα πρόσωπα που εξαργύρωσαν τη συμμετοχή τους στον αντιδικτατορικό αγώνα. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, αναδεικνύονται συνδυαστικά διαφορετικές πτυχές του «κατ’ εξακολούθηση εγκλήματος» που υπήρξε η ελληνική πολιτική οικονομία των τελευταίων 30 ετών.To what extent do difficult times fuel artistic creation and, in particular, literature? And if so, with what time lags does this happen? It is often said that historically unprecedented changes, crises and rearrangements bring misery, but they also give rise to masterpieces. The recent Greek experience, at least until recently, does not seem to confirm this. The production under presentation by the widely read and widely translated crime story writer Petros Markaris is a clearly interesting record of the period we are living in. (Although I have appreciated his previous stories more, such as those set in his birthplace of Constantinople). The author, who was recently honored with the “Goethe Medal 2013” ​​for his exceptional contribution to the German language and international cultural relations as a “mediator” of Greek-German relations, indeed maintains a clear, analytical view of our difficult times. The Crisis Trilogy consists of three distinct books published consecutively in 2010, 2011 and 2012. Their titles are inventive and eloquent: Overdue Loans, Pereios, and Bread, Education, Freedom. In the first part of the trilogy we have beheadings of bankers, in the second tax evaders are poisoned, in the last important figures who cashed in on their participation in the anti-dictatorship struggle are assassinated. In this way, different aspects of the “consecutive crime” that has been the Greek political economy of the last 30 years are combined and highlighted.