Η εικόνα του προσώπου και η συμβολή του στη διαμόρφωση υποκειμένων: πολιτικές διαχείρισης και κοινωνικές αναπαραστάσεις μέσα από το λόγο του τύπου

Abstract

Η παρούσα διατριβή μελετά τους τρόπους με τους οποίους η εικόνα του προσώπου συμβάλλει στη διαμόρφωση της διάκρισης μεταξύ «επιθυμητής ομοιότητας» και «ανεπιθύμητης ετερότητας» και τη συνακόλουθη κατάταξη των υποκειμένων στη μία ή την άλλη κατηγορία. Στο πεδίο του λόγου του εγχώριου και διεθνούς ηλεκτρονικού Τύπου διερευνώνται ειδικότερα οι έμφυλες και εθνικές διαστάσεις των αναπαραστάσεων του φυσικού προσώπου προκειμένου να διατηρηθεί η κανονικότητα όταν αυτή φαίνεται να διασαλεύεται. Το εμπειρικό παράδειγμα συγκεκριμένων περιστατικών «επέμβασης» σε φυσικά πρόσωπα εξετάζεται σε εννιά περιπτώσεις. Πιο συγκεκριμένα, πρόκειται για τρεις κατηγορίες που αφορούν την αλλαγή των χαρακτηριστικών του προσώπου α) με βίαιο τρόπο (ρίψη οξέος) β) με τη βούληση των υποκειμένων (πλαστικές εγχειρήσεις), γ) με την κάλυψη του προσώπου (Ζαπατίστας, Anonymous, νομοθετική ρύθμιση για την κουκούλα). Η έρευνα επικεντρώθηκε σε συνολικά 123 καταχωρήσεις άρθρων οι οποίες αφορούν χρονικά διαστήματα εντός της περιόδου 2000-2013. Η διατριβή υποστηρίζει ότι η χάραξη έμφυλων και εθνικών χαρακτηριστικών στο πεδίο του λόγου του Τύπου συμβάλλει στην οριοθέτηση ειδών υποκειμένων των οποίων τα πρόσωπα αναγνωρίζονται ως «άξια» σε συγκεκριμένα πολιτικά και εθνικά συγκείμενα.This thesis studies the ways with images of the face contribute to the formation of certain types of faces -and, by extension, types of subjects- on the basis of a distinction between desired “sameness” and undesired “otherness”. The research examines the empirical example of specific "interventions" on faces, which include change of facial characteristics via a) violently (acid throwing) b) the subjects’ will (plastic surgeries), c) masking of facial features (Zapatistas, Anonymous, Greek hood legislation), and their coverage in the internet press. The material consists of over 123 entries (number of actual articles analyzed) covering various time periods ranging from 2000-2013. The focus of the analysis is on the gender and ethnic dimensions etched on subjects’ faces especially in cases when the normative is troubled. The dissertation concludes that inscriptions of gender and national characteristics are strategically deployed in an effort to establish which subjects’ faces have value and which do not in specific national and political contexts.