Νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες μέσω επενδύσεων σε ακίνητα: πρόληψη και καταστολή, η ελληνική, η ευρωπαϊκή και η παγκόσμια εμπειρία

Abstract

Η παρούσα διπλωματική εργασία εξετάζει την έννοια της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες υπό το πρίσμα των ιδιαίτερων κινδύνων και των προκλήσεων που αντιμετωπίζει ο μεσιτικός κλάδος. Επικεντρώνεται στις συνήθεις μεθοδολογίες υλοποίησής της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες μέσω των επενδύσεων σε ακίνητα, οι οποίες, σύμφωνα τόσο με τις διεθνείς εκθέσεις αξιολόγησης όσο και με την εθνική έκθεση εκτίμησης κινδύνου, παρουσιάζουν ιδιαίτερα υψηλή έκθεση στον κίνδυνο. Χαρακτηριστικά της αγοράς ακινήτων, όπως οι διενεργούμενες μεταφορές μεγάλων χρηματικών ποσών και η δυνατότητα απόκρυψης της πραγματικής προέλευσης των κεφαλαίων μέσω της χρήσης σύνθετων ιδιοκτησιακών και ελεγκτικών δομών αυξάνουν την ελκυστικότητα του τομέα ακινήτων στους κύκλους των εγκληματιών. Στην εργασία γίνεται εκτενής αναφορά στην εξέλιξη του διεθνούς, του ευρωπαϊκού και του εθνικού καθεστώτος αναφορικά με την νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας από νομοθετική και κανονιστική σκοπιά. Μέσα από την εργασία καταδεικνύεται ότι ενώ αρχικά ο κίνδυνος για νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες εστιάζονταν στο εμπόριο ναρκωτικών και στον κίνδυνο που έφερε ο χρηματοπιστωτικός τομέας, σήμερα πιο ευάλωτα σε πράξεις νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες είναι τα υπόχρεα πρόσωπα του μη χρηματοπιστωτικού τομέα, όπως οι συμβολαιογράφοι, οι λογιστές, οι φοροτεχνικοί, οι δικηγόροι και οι μεσίτες ακινήτων.This paper examines the concept of money laundering in the context of the specific risks and challenges faced by the real estate sector. It focuses on the common methodologies used for laundering money through real estate investments, which, according to both international assessment reports and the national risk assessment report, present particularly high exposure to risk. Characteristics of the real estate market, such as large sums of money being transferred and the ability to conceal the true origin of funds through complex ownership and oversight structures, increase the appeal of the real estate sector among criminal circles. The paper provides a thorough discussion on the evolution of international, European, and national frameworks regarding the legalization of proceeds from criminal activities and the financing of terrorism from a legislative and regulatory perspective. The paper shows that while initially the risk of money laundering was focused on drug trafficking and the threats posed by the financial sector, today, those most vulnerable to acts of money laundering are the obligated entities in the non-financial sector, such as notaries, accountants, tax advisors, lawyers and real estate agents.