Από τον πόλεμο στην ειρήνη: όψεις του μετεμφυλιακού πλέγματος εξουσίας στην Ελλάδα 1949-1952

Abstract

Η παρούσα μελέτη διερευνά τη διαμόρφωση και εξέλιξη του μετεμφυλιακού πλέγματος εξουσίας στην Ελλάδα κατά την περίοδο 1949–1952. Η έννοια του πλέγματος εξουσίας χρησιμοποιείται για να περιγράψει ένα δυναμικό και σύνθετο σύστημα σχέσεων εξουσίας, όπου οι δρώντες – θεσμικοί και άτυποι – αλληλεπιδρούν, διαμορφώνοντας το πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό γίγνεσθαι μίας χώρας . Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην αλληλεπίδραση στρατού, μοναρχίας, πολιτικών κομμάτων και ξένων αποστολών, καθώς και στον τρόπο με τον οποίο οι μεταξύ τους συγκρούσεις, συμμαχίες και μετατοπίσεις ισχύος καθόρισαν το μετεμφυλιακό σκηνικό. Η ρευστότητα του πολιτικού τοπίου που ακολούθησε το τέλος του Εμφυλίου Πολέμου το 1949, είχε ως αποτέλεσμα τους έντονους ανταγωνισμούς ισχύος ανάμεσα στους πόλους εξουσίας που είχαν επικρατήσει κατά την πολεμική δεκαετία του 1940. Η μελέτη αποπειράται να αναλύσει αυτήν την προσπάθεια κυριαρχίας των ισχυρότερων πόλων εξουσίας κατά τη διαδικασία ανασυγκρότησης της μετεμφυλιακής Ελλάδας.This study examines the formation and evolution of the post-civil war power structure in Greece during the period 1949–1952. The concept of power structure is employed to describe a dynamic and complex system of authority relations, in which both formal and informal actors interact, shaping the political, social, and economic landscape of the country. Particular attention is given to the interplay between the military, the monarchy, political parties, and foreign missions, as well as to the ways in which their conflicts, alliances, and shifts in influence defined the post-war environment. The fluidity of the political landscape following the end of the Civil War in 1949 resulted in intense struggles for power among the power centers that had emerged during the turbulent decade of the 1940s. This study seeks to analyze these efforts by the dominant power centers to assert control during the process of reconstructing post-civil war Greece.