«Συνωμοσιολογία και αντιμεταναστευτικός λόγος: Οι περιπτώσεις της Ελληνικής Λύσης, των Σπαρτιατών και της Νίκης»

Abstract

Η παρούσα διπλωματική εργασία ασχολείται με τον συνωμοσιολογικό αντιμεταναστευτικό λόγο των τριών κομμάτων της άκρας δεξιάς που εκπροσωπούνται στην Βουλή των Ελλήνων μετά της εκλογές του Ιουνίου του 2023, την Ελληνική Λύση, τους Σπαρτιάτες και τη Νίκη. Οι πηγές που χρησιμοποιούνται είναι τα δελτία τύπου των κομμάτων, τα προγράμματα και οι θέσεις τους και, τέλος, λόγοι που έχουν εκφωνήσει οι αρχηγοί τους στην Βουλή των Ελλήνων σχετικά με το μεταναστευτικό ζήτημα. Διερευνώνται οι τρόποι με τους οποίους συγκροτείται ο συνωμοσιολογικός αντιμεταναστευτικός λόγος αυτών των κομμάτων καθώς και αν υπάρχει σχέση μεταξύ της έντασης του συνωμοσιολογικού λόγου και των (πραγματικών ή επινοημένων) αιτιών και συνεπειών της μετανάστευσης που εντοπίζονται στον λόγο αυτών των τριών κομμάτων. Ένα τελευταίο ζήτημα που απασχολεί την εργασία είναι η ύπαρξη διαφορών στον συνωμοσιολογικό λόγο μεταξύ διαφορετικών τύπων κομμάτων της άκρας δεξιάς. Για την πραγμάτευση του θέματος γίνεται μια εισαγωγή σε ορισμένες κρίσιμες έννοιες, αυτές της άκρας δεξιάς, του λαϊκισμού και των θεωριών συνωμοσίας. Έπειτα γίνεται μια σύντομη αναφορά στην πορεία των τριών κομμάτων και ύστερα αναλύονται τα προγράμματά τους, τα δελτία τύπου και οι λόγοι των αρχηγών τους. Κεντρική στην κωδικοποίηση των πηγών είναι η διάκριση μεταξύ βαθμών υπαινικτικότητας του συνωμοσιολογικού λόγου. Ερευνάται η πιθανή εμφάνιση μοτίβων μεταξύ της έντασης του συνωμοσιολογικού λόγου και του περιεχομένου της αντιμεταναστευτικής ρητορικής. Τέλος, παρουσιάζονται τα συμπεράσματα της εργασίας και ορισμένα σχόλια σχετικά με τις δυνατές κατευθύνσεις που μπορεί να πάρει μελλοντική έρευνα.This thesis deals with the conspirational anti-immigration discourse of the three far-right parties that entered the Parliament of Greece after the elections of June 2023, namely Ellinii Lysi, Spartiates and Niki. The sources used are the parties press releases, their programs and their policy positions and speeches regarding the issue of immigration delivered in the parliament by their leaders. The thesis explores the ways in which conspirational anti-immigration discourse is constructed, as well as whether there is a relationship between the intensity of conspiracy discourse and the (real or imagined) causes and effects of immigration that can be found in the discourse of these three parties. A final issue that the thesis deals with is whether there are differences in the conspirational discourse between different types of far-right parties. In order to approach the subject, there is an introduction to some important concepts, those of the far-right, populism and conspiracy theories. Then, there is a short overview of the course of each of the three parties and finally the programs, press releases and speeches that were mentioned above are analyzed. The distinction between different degrees of implicitness in the conspirational discourse is central to the coding of the sources. The possible existence of patterns between the intensity of conspirational discourse and the content of anti-immigration rhetoric. Lastly, the conclusions of the thesis are presented along with some comments regarding the possible directions future research might take.