Η συλλειτουργία του Οργανισμού Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής με την Ελληνική Αστυνομία για τη διαχείριση των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ και την καταπολέμηση του διασυνοριακού εκλήματος

Abstract

Η παρούσα διπλωματική εργασία εξετάζει την εξέλιξη και τη δράση του Οργανισμού Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής (Frontex), εστιάζοντας στη συνεργασία του με τις ελληνικές Αρχές για τη διαφύλαξη των εξωτερικών συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αναλύεται η ιστορική πορεία του Οργανισμού, από την ίδρυσή του το 2004 έως τη σημερινή του μορφή, με έμφαση στις διαδοχικές ενισχύσεις της εντολής του και στην αύξηση των αρμοδιοτήτων του. Παρουσιάζονται αναλυτικά οι αρμοδιότητες, η δομή και τα κύρια εργαλεία του Frontex, όπως το Ευρωπαϊκό Σύστημα Επιτήρησης των Συνόρων (Eurosur) και το υπό ανάπτυξη Ευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφοριών και Αδειοδότησης Ταξιδιού (ETIAS), καθώς και οι μηχανισμοί για τη διασφάλιση του σεβασμού των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Εξετάζεται, επίσης, ο ρόλος της Ελληνικής Αστυνομίας και του Λιμενικού Σώματος - Ελληνικής Ακτοφυλακής στην προστασία των χερσαίων και θαλάσσιων συνόρων, καθώς και η συμβολή νεοσυσταθέντων θεσμών, όπως ο Εθνικός Συντονιστής Επιστροφών και ο Εθνικός Συντονιστής κατά της Παράνομης Διακίνησης Μεταναστών. Αναλύεται η συνεργασία του Frontex με τις ελληνικές Αρχές, με έμφαση στις κοινές επιχειρήσεις, όπως η επιχείρηση «Ποσειδών», και στις ταχείες επεμβάσεις στα σύνορα. Τέλος, η εργασία πραγματεύεται την κριτική που έχει δεχτεί ο Οργανισμός, ιδίως αναφορικά με καταγγελίες για εμπλοκή σε παράνομες επαναπροωθήσεις, και παρουσιάζει τις αξιολογήσεις του Οργανισμού από το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο και την Ευρωπαϊκή ΕπιτροπήThis thesis examines the evolution and operation of the European Border and Coast Guard Agency (Frontex), focusing on its cooperation with the Greek authorities in safeguarding the external borders of the European Union. The historical development of the Agency is analyzed, from its establishment in 2004 to its current form, emphasizing the successive enhancements of its mandate and the expansion of its responsibilities. The thesis presents in detail the responsibilities, structure, and main tools of Frontex, such as the European Border Surveillance System (Eurosur) and the upcoming European Travel Information and Authorisation System (ETIAS), as well as the mechanisms for ensuring respect for fundamental rights. It also examines the role of the Hellenic Police and the Hellenic Coast Guard in protecting the land and sea borders, as well as the contribution of newly established institutions, such as the National Return Coordinator and the National Coordinator against Migrant Smuggling. The cooperation between Frontex and the Greek authorities is analyzed, with an emphasis on joint operations, such as Operation "Poseidon", and rapid border interventions. Finally, the thesis discusses the criticism leveled at the Agency, particularly regarding allegations of involvement in illegal pushbacks, and presents the evaluations of the Agency by the European Court of Auditors and the European Commission.