Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ενεργειακές κοινότητες και ο ρόλος του καταναλωτή

Abstract

Η παρούσα εργασία διερευνά τον κρίσιμο ρόλο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και των ενεργειακών κοινοτήτων στην ενεργειακή μετάβαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Καθώς η ανάγκη αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής γίνεται ολοένα και πιο επιτακτική, σε συνδυασμό με την ανάγκη για ενεργειακή ασφάλεια και οικονομική ανθεκτικότητα, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας προσφέρουν μια βιώσιμη εναλλακτική λύση για απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα. Ως εκ τούτου, οι ενεργειακές κοινότητες αναδύονται ως μετασχηματιστική δύναμη στον τομέα της ενέργειας, δίνοντας τη δυνατότητα στους τοπικούς συμμετέχοντες να παράγουν, να καταναλώνουν και να διαμοιράζουν την ενέργεια από ΑΠΕ. Αυτό το συνεργατικό μοντέλο προωθεί την αποκέντρωση, τη βιωσιμότητα και την ανθεκτικότητα των ενεργειακών συστημάτων. Η ΕΕ έχει θεσπίσει νομοθετικά πλαίσια με στόχο την υποστήριξη της αυτοπαραγωγής και τη μεταστροφή των καταναλωτών από παθητικούς χρήστες σε ενεργούς συντελεστές στην αγορά ενέργειας. Η παρούσα εργασία αναδεικνύει τη σημασία αυτών των νομικών μέσων και τον ρόλο των ενεργειακών κοινοτήτων που επιτρέπουν στους καταναλωτές να συμμετέχουν δημοκρατικά στη λήψη αποφάσεων, στη διακυβέρνηση και στις πρωτοβουλίες για τη βιώσιμη ενέργεια. Με την εξέταση των ρυθμιστικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών επιπτώσεων, η διατριβή τονίζει πώς οι ενδυναμωμένοι καταναλωτές και οι συνεργατικές ενεργειακές πρωτοβουλίες μπορούν να οδηγήσουν σε ένα ανθεκτικό, βιώσιμο και ασφαλές ενεργειακό μέλλον για την ΕΕ σε περιφερειακό, εθνικό και τοπικό επίπεδο.This paper explores the crucial role of renewable energy sources and energy communities in the energy transition of the European Union. As the need to tackle climate change becomes more and more urgent, combined with the need for energy security and economic resilience, renewable energy sources offer an alternative to fossil fuel decarbonisation. Energy communities are emerging as a transformative force in the energy sector, enabling local participants to produce, consume and share energy from renewables. This collaborative model promotes decentralisation, sustainability and resilience of energy systems. The EU has put in place legislative frameworks to support self-generation and to shift consumers from passive users to active players in the energy market. This paper highlights the importance of these legal instruments and the role of energy communities in enabling consumers to participate democratically in decision-making, governance and sustainable energy initiatives. By examining the regulatory, social and environmental implications, the thesis highlights how empowered consumers and collaborative energy initiatives can lead to a resilient, sustainable and secure energy future for the EU at regional, national and local levels.